Marki outdoorowe takie jak Jack Wolfskin, The North Face, Helly Hansen, Columbia, Fjallraven czy Patagonia prześcigają się w technologiach i rozwiązaniach stosowanych w odzieży outdoorowej. I to właśnie odpowiednia kombinacja odzieży outdoorowej staje się strojem warstwowym - tzw. na cebulkę. Ubiór na cebulkę - składający się z wielu warstw jest praktyczny i komfortowy. Odzież warstwowa tworzy warstwy powietrza, które chronią organizm przed przegrzaniem lub wychłodzeniem "dostosowując" się do panujących warunków atmosferycznych (poprzez kombinację różnymi częściami garderoby). Umiejętność dobrania stroju warstwowego przyda się wszystkim fanom aktywności na świeżym powietrzu przez cały rok: w górach, podczas trekkingu, skitouringu, żeglarstwa, spacerów z psem, czy jazdy na rowerze. W artykule postaram się rozróżnić poszczególne części garderoby, ich cechy charakteru i właściwości. Jak budować warstwy? Zapraszam do lektury.
Pierwsza warstwa - warstwa termiczna - izolacja, utrzymanie temperatury i odprowadzanie potu
Strój termoaktywny to pierwsza z trzech powłok ubrania warstwowego. Jest to podstawowa warstwa, która gdy jest dobrze dopasowana przylega do ciała i utrzymuje odpowiednią temperaturę. Jednocześnie szybko i efektywnie odprowadza pot, pozwalając skórze swobodnie oddychać. Dlatego złym rozwiązaniem jest wybieranie jako pierwszej warstwy bawełnianej koszulki czy podkoszulka, ponieważ zatrzymują one wilgoć, pozostawiając uczucie dyskomfortu i zimna. Zazwyczaj używana jest do aktywności zimowej, ale może także występować latem bez warstwy średniej. Dla utrzymania odpowiednich właściwości stroju termoaktywnego, powinien on składać się z górnej i dolnej części garderoby. Na górną część termoaktywną składają się: bielizna, koszulki, koszule typu longsleeve, na dolną część termoaktywną: legginsy, kalesony.
Parametry odzieży termicznej - co mówią cyferki? Odzież ta wykonana jest z materiałów syntetycznych (poliamidu, poliestru, nylonu), wełny merino, lnu lub jedwabiu. Warstwę termiczną można podzielić na cienką, średnią i grubą. O tym z jaką mamy do czynienia, dowiemy się z wagi oraz gramatury na m2 - jeżeli gramatura ta przekracza 170, 200 g, to prawdopodobnie mamy do czynienia z odzieżą zimową.
W razie wątpliwości można u nas skorzystać z live chatu z naszymi specjalistami (w prawym dolnym rogu storny), którzy pomogą dobrać bieliznę termiczną odpowiednią do najczęściej uprawianej aktywności outdoorowej.
Warstwa średnia: ważna warstwa zapewniająca izolację termiczną
Warstwa średnia to wszystko to, co ubieramy na warstwę termiczną: bluzy, swetry, polary koszule, kurtki puchowe bez membrany, spodnie. Grubość dobieramy do panującej pory roku i warunków atmosferycznych. Podczas całodniowego wyjścia na dwór, w góry albo podczas innej aktywności, temperatura powietrza lub ciała mogą ulegać zmianie: chłodne poranki, przegrzanie w upalny dzień, nagła zmiana temperatury - np. powyżej linii drzew w górach, deszcz lub silny wiatr. Wtedy warto zastanowić się nad grubością warstwy ocieplającej: do wyboru mamy lekkie warstwy, średnie - do umiarkowanie wymagającej aktywności fizycznej i grube, puchowe / ekspedycyjne do zimowych warunków pogodowych.
- Cienkie, lekkie, oddychające warstwy pośrednie wybieramy do łagodnego klimatu i podstawowych ćwiczeń. W tym przypadku można zrezygnować z warstwy średniej na sobie, pozostając tylko w termicznej, jednak na czas zatrzymania się, należy wyjąć ją z plecaka aby nie wyziębić organizmu. - np. koszula lub cienka bluza z kapturem.
- Średnia, acz uniwersalna warstwa pośrednia, która będzie stale utrzymywała ciepło organizmu w ruchu to np. polar, który grzeje i usuwa wilgoć.
- Można także wybrać cienkie, ocieplane kurtki i kamizelki które dzięki swojej wielkości łatwo schowasz do plecaka.
- Ciepła kurtka puchowa przyda się na wypadek naprawdę dużej różnicy temperatur. Te mniejsze, które nie są dodatkowo wyposażone w membranę, można skompresować do plecaka, ale za to trzeba uważać, aby ich nie zmoczyć.
Pamiętajmy, aby nie rezygnować z tej warstwy. Ciepła bielizna termiczna i windstopper nie zapewnią nam wystarczającego ciepła podczas spadku temperatury. Do warstwy pośredniej należą oczywiście również spodnie. Te występują także w wersjach cieńszych, grubszych, softshellowych, z odpinanymi nogawkami, z filtrem UV czy wodoodpornych, dlatego odsyłam do tego artykułu na temat spodni.
Warstwa zewnętrzna: softshell - czyli niska waga i duża odporność
Warstwy zewnętrzne dzielimy na softshelle i hardshelle. Pierwsza z nich to nienasiąkająca wodą, wiatroszczelna warstwa pośrednia, która poratuje outdoorowca na wypadek łagodnych zmian pogodowych. Softshell wykonany jest ze ściśle określonej tkaniny, która ma za zadanie blokować wiatr i lekki deszcz. Zazwyczaj jest to mieszanka nylonu z poliestrem i elastanem.
Softshell charakteryzuje się tym, że jest elastyczny i lekki, posiada hydrofobową technologię impregnacji np. DWR. Softshelle projektowane są na wzór kurtek - często posiadają ściągacze, kieszenie na zamki, (przedłużane) kaptury, rzepy, (wydłużane) kołnierze itp.
Ta "miękka" odzież przyda się podczas większości outdoorowych aktywności - wyróżnia się dużą zdolnością wentylacji, łączy dwie warstwy w jedną - izoluje i chroni. Softshell jest doskonałym zamiennikiem kurtki i idealnym rozwiązaniem na przechodnie pory roku.
CZYTAJ TAKŻE:
Warstwa zewnętrzna: hardshell - całkowicie wodoszczelna z otworami wentylacyjnymi
Hardshell jest kurtką membranową, o bardzo wysokich parametrach oddychalności i odporności na wodę. W przypadku ubioru na cebulkę, grube kurtki nie mają zastosowania. Lepiej sprawdzą się 2 cieńsze warstwy: izolujące i ocieplające, a na samą górę kurtka, którą można schować do plecaka, wyciągnąć zawsze gdy zaskoczy nas porządny deszcz.
Kurtka hardshellowa najlepiej sprawdzi się w zmiennych warunkach pogodowych. Wobec tego jaką kurtkę wybrać w góry?
- Zwracajmy uwagę na parametry naszej kurtki przeciwdeszczowej - obecnie absolutne minimum wodoodporności jest na poziomie 10 000 mm H20 (występują także 30 000), oddychalność (paroprzepuszczalność) od 10 000 g H20/m2.
- Hardshelle podzielić można także ze względu na budowę membrany: dwuwarstwowe (2L), dwu i pół warstwowe oraz trójwarstwowe (3L). Każda z nich znajdzie inne zastosowanie i właściwości. Pierwsza jest bardziej uniwersalna, druga lekka i pakowna, zaś trzecia najbardziej wytrzymała do bardziej wymagających warunków pogodowych i sportowych.
- Kurtka hardshellowa powinna mieć dobry krój, być wygodna, nawet elastyczna, posiadać kaptur, wzmocnienia, przedłużenia, kieszenie i ściągacze, które będą wpływały na jakość jej użytkowania. Warto także zwrócić uwagę na otwory wentylacyjne, które podczas ubioru na cebulkę, mogą lekko ochłodzić zgrzany organizm, bez konieczności zdejmowania kurtki.
- Ta część garderoby nie musi przylegać do ciała, nawet dobrze aby między nią, a warstwą średnią znalazło się trochę przestrzeni wspierającej utrzymanie temperatury.
W przejściowe pory roku dobrze postawić na bluzę lub polar i kurtkę hardshellową, natomiast zimą na kurtkę puchową i kurtkę z membraną.
Nakrycia głowy oraz stóp i rąk
Pamiętajmy, że nie tylko nasz korpus, ręce i nogi potrzebują ochrony podczas spaceru czy aktywności outdoorowej. W naszej przenośnej cebulkowej garderobie powinny znaleźć się także szaliki, czapki, rękawice, skarpety i stuptuty.
- Nawet późną wiosną może Ci się przydać cienka czapka lub komin uformowany w chustę. Zimą polecam wełniane lub z polaru.
- Rękawice tak jak i czapka nie zajmują dużo miejsca dlatego, szczególnie zimą warto postawić na 2 pary: jedną cieńszą i jedną grubszą wełnianą lub posiadającą właściwości wodoodporne.
- Chroń szyję - wybierz komin, szalik albo kominiarkę. Jestem dużą fanką kominów - używanych przez cały rok. Komin nie zajmuje dużo miejsca, mało waży a jego wszechstronne zastosowanie pozwala na szybkie przemienienie go w szalik, chustę lub czapkę.
- Na cebulkę, można także dobierać skarpety - zakładać te cienkie bawełniane latem, jesienią grubsze, a zimą w dwóch kombinacjach - cieńszych i grubszych np. z wełny merino.
- Na zakończenie kwestii dodatków outdoorowych podczas ubioru na cebulkę, przypominam, że o dobrą ochronę przed deszczem, błotem i śniegiem zadbają stuptuty. Te niepozorne materiałowe ochraniacze na buty, kostkę i łydkę, potrafią ochronić nogawkę i skarpety przed przemoknięciem przez cały rok.
Pielęgnacja odzieży outdoorowej: czym to się pierze?
Pranie odzieży outdoorowej trzeba wykonywać zgodnie z wytycznymi producenta. W odpowiednich temperaturach i z użyciem przeznaczonego do tego detergentu. Największą troską należy potraktować odzież z membraną i impregnatami. Ich żywotność można przedłużyć poprzez pranie w przeznaczonych do tego środkach takich jak preparat Grangers. Do tego celu sprawdzi się także szare mydło lub płyny do prania dziecięcych ubranek. Warto powstrzymać się również od korzystania z automatycznej suszarki, a rzeczy z wierzchniej warstwy starać się rozwieszać "na płasko".
Outdoor na cebulkę - podsumowanie
Na koniec podsumowanie naszego outdooru na cebulkę. Ubierając się na cebulkę, postawmy na kilka cienkich warstw zamiast np. dwóch grubszych. Te, wytworzą przestrzenie wypełnione powietrzem, a więc izolację cieplną. Dzięki zarządzaniu kilkoma warstwami odzieży (odpinaniem zamków, wywietrzników, guzików), możemy kontrolować temperaturę ciała. Cebulowa zasada sprawdzi się zarówno w zimowych jak i letnich porach roku, przy czym na lato lepiej wybierać warstwy o mniejszej gramaturze. Dzięki systemowi na "cebulkę" nasz ubiór będzie jeszcze lepiej odprowadzał pot i chronił przed wodą, wiatrem i niską temperaturą. Pogoda już nigdy nas nie zaskoczy, a uzupełniając ubiór o dobry plecak i buty, mamy gwarancję wygody, suchości i lekkości podczas marszu czy uprawiania sportu.
