Nie wszyscy mają świadomość tego, jak tragiczne w skutkach mogą być udary słoneczne. Choć są niebezpieczne szczególnie dla osób starszych i dzieci, to stanowią zagrożenie dla każdego z nas – w tym także osób młodych i wysportowanych. Warto dowiedzieć się nie tylko, jak rozpoznać początkowe objawy udaru słonecznego i udzielić poszkodowanemu pierwszej pomocy, lecz także jak zminimalizować ryzyko zachorowania.
- CZYTAJ TAKŻE -
Czym są udary słoneczne?
Udary słoneczne są szczególnym rodzajem udaru cieplnego, którego przyczyną jest zbyt długie wystawienie ciała na działanie promieni słonecznych. Ekspozycja prowadzi do zaburzeń w pracy ośrodka termoregulacji, odwodnienia oraz nadmiernej utraty elektrolitów, co utrudnia lub nawet uniemożliwia oddawanie ciepła. W niektórych przypadkach miejscowe działanie promieni słonecznych na skórę głowy może także prowadzić do przekrwienia opon mózgowych.
Na udary słoneczne jesteśmy narażeni podczas upałów, w czasie dużego nasłonecznienia i przebywania w gorącym klimacie, a także w dusznych i parnych pomieszczeniach, które nie są odpowiednio wentylowane.
Jakie objawy mogą zwiastować udary słoneczne?
Przyjmuje się, że udary słoneczne są stanami nagłymi, które mogą stanowić poważne zagrożenie dla życia. W pierwszej kolejności u osoby poszkodowanej zaobserwujemy wyraźne objawy osłabienia cieplnego, do których należą przede wszystkim skurcze mięśni brzucha lub kończyn. Następnie mogą pojawić się dalsze symptomy w postaci bólu i zawrotów głowy, nudności oraz wyraźnego zmęczenia. Objawy te występują przede wszystkim u osób pracujących fizycznie. W przypadku osób, które przebywają w miejscu gorącym i nasłonecznionym, ale nie wykonują znacznego wysiłku fizycznego, objawy będą się nieco różniły. Należy do nich zaliczyć przede wszystkim:
- ból głowy;
- bóle mięśni;
- nudności;
- wymioty;
- zmęczenie;
- zmiany nastroju.
Niekiedy u osoby dotkniętej udarem słonecznym może dojść nawet do tak daleko idących zmian, jak majaczenia, zaburzenia świadomości i śpiączka. Towarzyszy temu zwykle podwyższona czynność serca, szybszy oddech oraz spadek ciśnienia tętniczego. O ile skóra osoby w osłabieniu cieplnym jest zazwyczaj blada, chłodna i spocona, o tyle skóra osoby w udarze cieplnym jest z reguły czerwona i gorąca.
- CZYTAJ TAKŻE -
-
UKĄSZENIE PRZEZ ŻMIJĘ – JAK SOBIE RADZIĆ NA GÓRSKIM SZLAKU? >
-
UGRYZIENIE PRZEZ PSA: JAK POSTĘPOWAĆ W TAKIEJ SYTUACJI? >
-
CO POWINNA ZAWIERAĆ APTECZKA PODRÓŻNIKA? >
-
OCHRONA PRZED UV. DOBIERZ ODZIEŻ, KTÓRA CIĘ OCHRONI >
Jak wygląda pierwsza pomoc w przypadku udarów słonecznych?
W przypadku zaobserwowania objawów, które mogą wskazywać na wystąpienie udaru słonecznego, należy:
- jak najszybciej zaprowadzić lub przenieść chorego w chłodniejsze, zaciemnione i przewiewne miejsce, gdzie nie będzie narażony na ekspozycję słoneczną i działanie wysokich temperatur;
- poluzować lub zdjąć za ciasne ubranie, które chory ma na sobie;
- przykryć chłodnymi okładami głowę oraz klatkę piersiową, a także spryskiwać ciało chłodną wodą;
- w przypadku, gdy twarz chorego jest blada, zaleca się ułożyć ją niżej tułowia, natomiast w sytuacji, gdy jest wyraźnie czerwona, konieczne jest ułożenie go w pozycji półleżącej;
- jeśli chory jest przytomny, podawać mu duże ilości chłodnej wody w małych porcjach;
- w sytuacji, gdy stan chorego wyraźnie się pogarsza lub nie jest on przytomny, należy natychmiast wezwać pogotowie.
Leczenie i rokowania
Zasadniczo podawanie leków przeciwgorączkowych jest w przypadku wystąpienia udaru słonecznego nieskuteczne. Leczenie osób chorych polega na podawaniu dożylnych płynów w temperaturze pokojowej (co pozwala wyrównać towarzyszące udarowi słonecznemu odwodnienie), obniżaniu temperatury ciała oraz stosowaniu leczenia podtrzymującego. Zaleca się także stosowanie techniki selektywnego chłodzenia mózgu.
Szacuje się, że śmiertelność pełnoobjawowego udaru cieplnego wynosi średnio 40%. Dodatkowo niesie on za sobą ryzyko trwałego uszkodzenia układu nerwowego.
Jak zapobiegać udarom słonecznym?
Aby zminimalizować ryzyko udaru słonecznego, należy przede wszystkim unikać długotrwałej ekspozycji na słońce. Konieczne jest stałe uzupełnianie płynów, unikanie alkoholu oraz zainwestowanie w odpowiednią odzież. Nawet podczas wysokich temperatur, wskazane jest zakładanie cienkich i przewiewnych ubrań z naturalnych materiałów, które ułatwią organizmowi odpowiednią termoregulację.
Planujesz przebywać na słońcu przez dłuższy czas? Zaopatrz się w odpowiednią odzież turystyczną oraz nakrycie głowy! Zajrzyj do sklepu e-Horyzont!
