Beskid Sądecki ma swoich zagorzałych wielbicieli, którzy chętnie do niego wracają. Jego najwyższym wzniesieniem jest Radziejowa, położona w paśmie zachodnim, między Jazowskiem, Rytrem, Piwniczną, Jaworkami, Szczawnicą i Krościenkiem. Jest ona bardzo popularna, a to dzięki temu, że jest korzystnie położona, wiedzie na nią kilka niezłych szlaków turystycznych, a także - jako najwyższy szczyt całego pasma górskiego - jest jednym z punktów koniecznych do zdobycia popularnej Korony Gór Polskich.
Jak na nią dotrzeć? Czy warto? Poszukajmy odpowiedzi.
Radziejowa – położenie geograficzne, podstawowe informacje
Na wielkim łuku Karpat, ciągnącym się od Dunaju w pobliżu słowackiej Bratysławy (po drugiej stronie rzeki zaczynają się Alpy!), aż po Żelazne Wrota (znowu nad Dunajem, w Rumunii), jest jedno z najciekawszych polskich pasm górskich - Beskid Sądecki. Od zachodu ogranicza go Dunajec, od wschodu jego granice wyznaczają rzeki Kamienica, Mochnaczka i Muszynka oraz Przełęcz Tylicka. Po stronie słowackiej nosi nazwę Ľubovnianska vrchovina, natomiast po polskiej Beskid Sądecki składa się z Gór Leluchowskich, Pasma Jaworzyny oraz Pasma Radziejowej. I tu znajdujemy naszą Radziejową, która dzięki wysokości 1266 m n.p.m. jest najwyższym szczytem Beskidu Sądeckiego. Jest wprawdzie zalesiona, ale i tak oferuje niepowtarzalne widoki - w roku 2006 powstała tu drewniana wieża widokowa, z platformą posadowioną nad koronami drzew. Gdy po kilkunastu latach jej konstrukcja spróchniała, wieżę rozebrano, a w jej miejscu postawiono tym razem metalową (2020 r.).
Jak wejść na Radziejową? Najlepsze szlaki
Na szczyt Radziejowej wiedzie kilka znakowanych szlaków turystycznych. Nie są one trudne, niemniej wymagają kilkugodzinnej wędrówki i dość żmudnego podejścia. Planując wycieczkę na szczyt musimy brać też pod uwagę, że jeszcze musimy z niego wrócić - tu można wybierać trasę "tam i z powrotem" (tym samym szlakiem) albo wejście jednym szlakiem, a zejście innym. Podane niżej czasy przejść nie uwzględniają odpoczynków.
A zatem - jak wejść na Radziejową? Zaczniemy od południowego wschodu.
- Z Obidzy przez Rogacze
(szlak czerwony, niebieski i czerwony GSB, 4 km, 400 m podejścia, 2 h marszu, 8 punktów GOT*)
To najkrótsza trasa, startujemy z końca Obidzy, gdzie znajdujemy czerwony szlak wiodący na północny zachód. Na przełęczy Obidza porzucamy go i podążamy szlakiem niebieskim na północ, by dojść do rozstajów pod Małym i Wielkim Rogaczem. Tu spotykamy kolejny szlak czerwony (inny niż ten poprzedni, tu mamy Główny Szlak Beskidzki - GSB), którym dość odsłoniętą drogą, a potem stromą ścieżką wspinamy się na szczyt Radziejowej.
- Z Piwnicznej przez Niemcową i Rogacze
(szlak żółty i czerwony, 10,5 km, 1000 m podejścia, 4,5 h marszu, 21 GOT)
W Piwnicznej odnajdujemy szlak żółty, którym wspinamy się na zbocza Niemcowej. Po drodze mijamy Bacówkę pod Niemcową, dawną chatkę studencką, niestety obecnie zamknietą dla osób postronnych. Za Niemcową wkraczamy na szlak czerwony GSB, którym przez wspomniane rozstaje pod Rogaczami docieramy do wieży na Radziejowej.
- Z Rytra przez Kordowiec
(szlak czerwony, 11 km, 1100 m podejścia, 4,5 h marszu, 22 GOT)
Czerwone znaki Głównego Szlaku Beskidzkiego znajdziemy w Rytrze przy głównym skrzyżowaniu, stąd ruszamy na południowy zachód. Odpocząć możemy w Chacie Kordowiec, prywatnym schronisku posadowionym na polanie o tej samej nazwie. Po drodze spotykamy szlak żółty z Piwnicznej i dalej przez Rogacze wspinamy się na Radziejową.
- Z Rytra przez Kornytową i przełęcz Żłobki
(szlak niebieski, żółty i czerwony, 11,5 km, 1100 m podejścia, 4,5 h marszu, 23 GOT)
Szlakiem niebieskim idziemy drogą do Gałki, z której szlakiem żółtym, przez Źródło Rogaś, zaczynamy się wspinać na zbocza Jaworzyny i Kornytowej. Znaki żółte doprowadzą nas na rozległą przełęcz Żłobki, gdzie spotykamy czerwony szlak GSB, stąd już niedaleko do szczytu Radziejowej.
- Z Rytra przez Wielką Przechybę
(szlak niebieski i czerwony, 14 km, 1100 m podejścia, 5,5 h marszu, 25 GOT)
Szlakiem niebieskim do Gałki, gdy ją miniemy - zaczynamy wspinać się na stoki Wdżarów. Mijamy po drodze szczyt Wietrznych Dziur, zwanych też malowniczo Diablim Garnkiem. Szlak niebieski doprowadza nas na główny grzbiet pasma Radziejowej, na Rozstaje pod Przehybą. Tu spotykamy szlak czerwony GSB. Jeśli pójdziemy na zachód, możemy odwiedzić schronisko PTTK na Przehybie (to niedaleko). Natomiast na Radziejową musimy skierować się na wschód. Po drodze mijamy Małą Radziejową i już jesteśmy pod wieżą na Radziejowej.
- Z Jazowska przez Wielką Przechybę
(szlak zielony i czerwony GSB, 15,5 km, 1200 m podejścia, 6 h marszu, 28 GOT)
Szlak na Radziejową, zaczyna się w Jazowsku nad Dunajcem. Zielone znaki szlaku wiodą aż do schroniska na Przehybie i czerwonego szlaku GSB. Stąd - głównym grzbietem pasma - podążamy na wschód, ku Radziejowej.
- Z Krościenka przez Wielką Przechybę
(szlak czerwony GSB, 17,5 km, 1300 m podejścia, 6,5 h marszu, 30 GOT)
Główny Szlak Beskidzki przekracza Dunajec mostem drogowym, tu odnajdujemy jego znaki i podążamy za nimi na północny wschód. Wspinamy się na Wisielca i Przysłop (tu dochodzi szlak żółty ze schroniska pod Bereśnikiem) i dalej przez schronisko na Przechybie - ku Radziejowej.
- Ze Szczawnicy przez przez Wielką Przechybę
(szlak niebieski i czerwony GSB, 14,5 km, 1100 m podejścia, 5,5 h marszu, 26 GOT)
W Szczawnicy na skrzyżowaniu przy Starym Cmentarzu odnajdujemy znaki szlaku niebieskiego i podążamy nim na północny wschód. Idziemy doliną Sopotnickiego Potoku, potem wspinamy się na zbocza Czeremchy. Z jej szczytu dalej za niebieskimi znakami do głównego grzbietu pasma i czerwonego szlaku GSB. Czerwone znaki prowadzą nas do schroniska PTTK na Przechybie i dalej - na Radziejową.
Warianty: Ze Szczawnicy na Radziejową możemy też wyruszyć szlakiem zielonym przez Kuni Wierch do Czeremchy (dalej opisanym wyżej wariantem głównym) oraz szlakiem żółtym, przez schronisko PTTK pod Bereśnikiem i Przysłop do czerwonego szlaku GSB. Obydwa szlaki zaczynają się przy Starym Cmentarzu, wariant szlakiem żółtym jest dłuższy o 3 km.
- Z Jaworek przez Rogacze
(szlak czerwony, niebieski i czerwony GSB, 10 km, 800 m podejścia, 4 h marszu, 18 GOT)
W Jaworkach idziemy drogą do Białej Wody, w pewnym momencie czerwony szlak zaczyna się wspinać na stoki Jasielnika. Mijamy po drodze ciekawą skałkę bazaltową, szlak jest bardzo widokowy, z perspektywą na całe Pieniny, a jak wejdziemy wyżej - także na Tatry. Dochodzimy nim aż do przełęczy Obidza, z której szlakiem niebieskim maszerujemy pod Rogacze, a dalej szlakiem czerwonym GSB - na Radziejową.
- Z Jaworek - na skróty
(bez szlaku, potem czerwony GSB, ok. 9 km, 1100 m podejścia, 4 h marszu, 20 GOT)
Ta trasa wymaga pewnego obycia z mapą, niemniej nie jest jakimś wielkim wyzwaniem. W Jaworkach odnajdujemy remizę strażacką, spod niej idziemy ulicą Czarna Woda na północ. Wchodzimy w las, asfalt przechodzi w drogę szutrową. Prowadzi nas ona zakosami i serpentynami aż na główny grzbiet Beskidu Sądeckiego i na czerwony szlak GSB, którym przez Małą Radziejową docieramy na szczyt. Trasę można skrócić, schodząc na jednym z zakoli serpentyny z drogi na ścieżkę wiodącą dość trudnym jarem wprost do góry (dla wytrawnych).
CZYTAJ TAKŻE:
Radziejowa z dzieckiem – czy ma to sens?
Zdecydowanie tak! Beskid Sądecki jest przyjazny dla rodzin z małymi dziećmi. U jego podnóży znajdziemy całkiem niezłą bazę noclegową (zwłaszcza gospodarstwa agroturystyczne i pensjonaty), zaś trasy - zwłaszcza te krótsze, np. z Obidzy - bez problemu są do przemierzenia dla małych nóżek naszych małych zdobywców. Naturalnie należy brać pod uwagę siły wędrowca, tu odsyłam do mojego poradnika (link poniżej). Dla tych najmłodszych zabieramy oczywiście nosidełko.
CZYTAJ TAKŻE:
Jakie atrakcje czekają nas przy zdobywaniu Radziejowej?
Niewątpliwym atutem Radziejowej są widoki, które oferuje. Z wieży stojącej na jej szczycie rozciąga się z niej panorama całego Beskidu Sądeckiego i pobliskich Pienin. Nieco dalej na wschód widać Beskid Niski z jego najwyższą górą Lackową, na północy - Beskid Wyspowy, od zachodu Gorce i przede wszystkim mamy tu fantastyczny widok na Tatry. Także niektóre dojścia na szczyt są widokowe, zwłaszcza te od południa i od wschodu.
Dla miłośników geocachingu Radziejowa oferuje kilka skrytek umocowanych w systemach geocaching.pl i opencaching.pl. To dwie ukryte na jej szczycie (GC8GBZA i OP1273) oraz jedna umieszczona kilkaset metrów na wschód od wieży (GC38TK8). Także po drodze na szczyt, przy opisanych wcześniej szlakach znajdziemy kilka keszy obydwu serwisów. OP1237 (utworzona w roku 2008) jest autorstwa niżej podpisanego ;)
Szczyt Radziejowej jest obowiązkowym punktem przy zdobywaniu odznaki Korony Gór Polski.
CZYTAJ TAKŻE:
Polecane akcesoria turystyczne przy zdobywaniu Radziejowej
Tutaj obowiązuje standardowe wyposażenie turysty górskiego. Czyli:
- dobre buty trekkingowe - szlaki Beskidu Sądeckiego są stosunkowo przyjazne dla nóg, buty mogą być niskie, ale wymagany jest porządny, terenowy bieżnik
- niewielki plecak wycieczkowy
- kurtka przeciwdeszczowa
- czapka lub kapelusz chroniące przed słońcem
- zapas jedzenia, batony energetyczne i przede wszystkim woda (w chłodniejsze miesiące i zimą - herbata w termosie)
- kije trekkingowe, przydają się nie tylko na podejściu
- w zimie: raczki - szlaki Radziejowej są bardzo uczęszczane i przez to wyślizgane i zalodzone, na odcinkach bardziej stromych - dość uciążliwe.
By szlak zaprowadził nas do celu, czyli jak się nie zgubić w drodze na Radziejową?
Przede wszystkim bierzemy ze sobą mapę (w formie papierowej), przyda się też aplikacja z mapą elektroniczną. Mapa klasyczna przyda nam się do zaplanowania wycieczki oraz na szlaku, zwłaszcza gdy elektronika nam "padnie" - skończy się bateria albo utracimy zasięg.
Wśród wielu map tego terenu godna uwagi jest mapa Beskidu Sądeckiego, krakowskiego wydawnictwa Compass. Polecam wersję laminowaną, będzie nam służyć długie lata.
Z map elektronicznych polecam szczególnie czeską, bezpłatną aplikację mapy.cz, która oferuje bardzo dokładne mapy w wersji polskiej. Wybierając się w góry warto ściągnąć mapę offline danego terenu, tak by nie być uzależnionym od zasięgu sieci telefonii komórkowej. Dla Beskidu Sądeckiego ściągamy mapę województwa małopolskiego.
Dobrym uzupełnieniem mapy będzie jakiś przewodnik turystyczny - tu szczególnie polecam przewodnik "Beskid Sądecki" autorstwa Bogdana Mościckiego, wydany przez Oficynę Wydawniczą "Rewasz".
Beskid Niski jest pokryty siecią szlaków turystycznych, a w znaczących punktach (początkowych szlaków, skrzyżowaniach, szczytach) znajdziemy drogowskazy szlakowe i tabliczki informacyjne, które zapewnią nam podstawowe informacje -gdzie jesteśmy. W połączeniu z mapą będziemy mieli wszystko, co potrzebne by nie zgubić w górach.
I na koniec - kompas. Kompas zawsze wskaże nam drogę! :)
* Punkty GOT podawane w tekście mogą się różnić od wyliczeń serwisu mapa-turystyczna.pl. Zgodnie z Regulaminem Górskiej Odznaki Turystycznej punkty są zliczane według zasady 1 km trasy = 1 pkt GOT, 100 metrów podejścia = 1 pkt GOT. Punkty się sumują, zaokrąglamy je w górę, zejście nie jest liczone. Więcej - w artykule o górskich odznakach turystycznych (link poniżej).
CZYTAJ TAKŻE:
