Czym jest turystyka zrównoważona i jakie są jej zasady?

Zuzanna Szybka 17/07/2019

Spis Treści

    Turystyka jest jedną z branż, która w przeciągu ostatnich lat rozwijała się niezwykle dynamicznie. Coraz więcej podróżujemy, zwiedzamy i czerpiemy z piękna otaczającej nas przyrody. Nic też dziwnego, że choć dynamiczny rozwój branży turystycznej niesie za sobą ogrom zalet i nowych możliwości, to nie sposób nie przyznać, że wiążą się z nim także pewne zagrożenia. Tam, gdzie obszary przeznaczone pod działania turystyczne są nieustannie poszerzane, kluczowe jest rozważne podejście do tamtejszych bogactw przyrody i lokalnych społeczności. W tym celu powstała koncepcja turystyki zrównoważonej, której celem jest ochrona środowiska przyrodniczego i lokalnej działalności.

    - CZYTAJ TAKŻE -

    Pojęcie turystyki zrównoważonej

    Turystyka zrównoważona, zwana także turystyką odpowiedzialną, wpisuje się w koncepcję zrównoważonego rozwoju i ma na celu maksymalne zminimalizowanie negatywnego wpływu turystyki na środowisko naturalne oraz kulturę lokalną, przy jednoczesnym generowaniu możliwości zatrudnienia dla lokalnych mieszkańców. Opiera się na dążeniu do rozwoju regionu i promowaniu lokalnych wytworów kultury, mając jednak na uwadze poszanowanie zasobów przyrody i społeczno-kulturalnego autentyzmu społeczności.
    Zjawisko turystyki zrównoważonej jest szczególnie pożądane na terenach peryferyjnych bądź marginalizowanych, gdzie rosnące zapotrzebowanie na usługi turystyczne przekłada się na powstawanie nowych miejsc pracy, a w efekcie wzrost zatrudnienia wśród lokalnej społeczności. Tereny te są zresztą, z racji swojego położenia, najbardziej atrakcyjne i mają największy potencjał do rozwoju tego typu turystyki.

    Stanowisko Światowej Organizacji Turystyki

    Według Światowej Organizacji Turystyki zrównoważona turystyka jest obszarem działalności, który prowadzi do zarządzania wszystkimi zasobami w taki sposób, aby potrzeby ekonomiczne, społeczne oraz estetyczne były spełniane przy równoczesnym zachowaniu różnorodności biologicznej, systemów podtrzymywania życia, integralności kulturowej oraz nie zaburzając kluczowych procesów ekologicznych. Kluczowe jest więc nie tylko spełnianie potrzeb turystów i regionów ich przyjmujących, lecz także ochrona i wspieranie możliwości przyszłego rozwoju tych obszarów. W cele turystyki zrównoważonej wpisuje się więc zachowanie ekonomicznych i społecznych korzyści, jakie wynikają z turystyki, oraz zmniejszenie lub przynajmniej złagodzenie niepożądanych oddziaływań na środowisko naturalne, historyczne, kulturowe oraz społeczne. Aby osiągnąć ten cel, niezbędne jest zrównoważenie potrzeb turystów z potrzebami turystycznych destynacji.

    - CZYTAJ TAKŻE -

    Główne kryteria i zasady turystyki zrównoważonej

    W celu zbudowania zrozumienia turystyki zrównoważonej oraz określenia minimalnych wymagań, jakie każdy podmiot z branży turystycznej powinien chcieć osiągnąć, powstały Globalne Kryteria Turystyki Zrównoważonej. Są one odpowiedzią społeczności turystycznej na wyzwania stojącymi przed „Milenijnymi Celami Rozwoju”, sformułowanymi przez ONZ i odnoszą się do czterech głównych grup tematycznych:

    • skutecznego planowania zrównoważonego rozwoju;
    • maksymalizacja społeczno-ekonomicznych korzyści dla społeczności lokalnych;
    • wsparcie lokalnego dziedzictwa kulturowego;
    • zmniejszenie negatywnych skutków oddziaływania na środowisko naturalne.

    Choć pierwotnie te kryteria stworzono przede wszystkim na użytek dostawców zakwaterowania oraz biur podróży, mogą być z powodzeniem wykorzystywane przez wszystkie podmioty branży turystycznej. Obecnie dalszym rozwojem kryteriów i promocją zrównoważonych praktyk zajmuje się Global Sustainable Tourism Council.

    Dbałość o odpowiedzialny rozwój turystyki

    Nie należy zapominać, że turystyka jest obszarem nieodłącznie związanym ze środowiskiem przyrodniczym, od którego stanu zachowania jest w dużej mierze zależna. W trosce o utrzymanie obszarów atrakcyjnych przyrodniczo oferowane usługi turystyczne powinny być więc w jak największym stopniu zgodne z ideą zrównoważonego rozwoju. Poszanowanie przyrody oraz rdzennej kultury jest kluczowe dla dalszego rozwoju usług turystycznych, a co za tym idzie – zarówno dla społeczności lokalnych, firm turystycznych, jak i samych turystów. Aby turystyka zrównoważona mogła się w pełni rozwinąć, niezbędne jest zintegrowanie działalności turystycznej z celami ochrony przyrody oraz kształtowanie nowych zachowań turystów i organizatorów ruchu turystycznego.

    Turystyka zrównoważona w praktyce

    Duże znaczenie dla turystyki zrównoważonej ma dopuszczenie udziału lokalnej społeczności do procesów planowania rozwoju – oprócz bogatych walorów przyrodniczych terenów, to ona jest bowiem elementem, który finalnie wpływa na jakość oferowanych usług turystycznych. To mieszkańcy regionu będą odgrywać ważną rolę w promowaniu przyjaznych środowisku zachowań i zachęcać przyjezdnych turystów do korzystania oraz powielania proekologicznych działań. Postępujący rozwój zaplecza turystycznego powinien więc nie tylko generować nowe źródła dochodów dla społeczności lokalnych, lecz także przekładać się na działania przyjazne środowisku. Przykładami takich działań może być tworzenie proekologicznych gospodarstw agroturystycznych oraz aktywności mających na celu rozwój zrównoważonej bazy turystycznej.

    Powiązane Wpisy