Historyczne zawirowania ziem polskich mają swoje odbicie również w architekturze zamków i pałaców. W tym przypadku znacznie wpłynęły na jej atrakcyjność, różnorodność i rozwój, przez co możemy dziś podziwiać tak rozmaite i piękne założenia jak krzyżackie zamki na Mazurach, Orle Gniazda na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej czy niesamowite pałace zachodniej Polski. Niestety, historia w XX w zatoczyła koło i czas ostatniego stulecia to także czas stopniowego popadania w ruinę lub całkowitego zniszczenia wielu unikalnych budowli. Dlatego zwiedzajmy i doceniajmy to, co wciąż możemy, a wyjątkowych zabytków na skalę europejską nam, jak zaraz się przekonacie, nie brak!
- CZYTAJ TAKŻE -
Zamek w Książu
Polska usiana jest zamkami: Zamki w Polsce, polskie pałace i dwory obronne - ile tak naprawdę ich mamy?
Z pewnością nieraz jadąc samochodem przez miasteczko, którego nazwa kiedyś jedynie obiła Ci się o uszy, zaskoczył Cię widok malowniczych ruin zamku na wzgórzu w centrum, majestatycznego pałacu, lub opuszczonego dworku. Właśnie – czy był to jeszcze dworek, czy już pałac a nawet zamek? I ile tego typu założeń mamy w Polsce?
Najrzadsze, ale i najefektowniejsze budowle to z pewnością zamki – obronne siedziby władców, często w trudno dostępnych miejscach, murowane. Charakterystyczne ich części to mur i fosa, wieże, dziedziniec. Co ciekawe, prawie ¼ z 402 polskich zamków znajduje się na terenie województwa dolnośląskiego.
Zameczkami często mylnie nazywa się dwory obronne. Skojarzenie te samo nasuwa się na myśl ze względu na mieszkalno-obronną funkcję zabudowania, ale w przeciwieństwie do zamku są one spójną budowlą na planie czworoboku – pozbawioną dziedzińca i fosy. Są też zdecydowanie mniejsze, nierzadko pozbawione wież. Dworów, nie tylko tych obronnych, jest obecnie na ziemiach polskich jest powyżej 2500, z czego około ¾ pozostaje pusta lub niezagospodarowana.
Równie często jak dwory obronne z zamkami mylone są pałace, często nawet przez lokalnych mieszkańców czy prasę. Pałace są jednak zdecydowanie młodsze od głównie średniowiecznych zamków – ich początek to II połowa XVII w, choć warto dodać, że podobne budowle znane są już ze starożytności. Najważniejsza różnica międz tymi założeniami to jednak nie data, ale funkcja – pałace miały charakter typowo rezydencjalny, architekci nie skupiali się na obronności. Dookoła często zakładano park, zapierające dech w piersiach ogrody, stawy, stadniny, jednym słowem bardzo skupiano się na efektowności I reprezentacyjności obiektu, a także czymś co dziś nazwalibyśmy rekreacją.
Zamek Czocha nad jeziorem Leśniańskim
Przegląd najciekawszych i najpiękniejszych zamków w naszym kraju - część I. Zamki i pałace zachodniej Polski, Pomorza i Powiśla
Tyle jeśli chodzi o teorię, bo tak jak zazwyczaj praktyka pokazuje, że nie wszystko jest proste i daje się zamknąć w logiczne ramy. Obiekty z biegiem czasu przebudowywano, mury niszczono lub stawiano, dobudywywano wieże, zamki stawały się pałacami, a funkcje przenikały. Dlatego resztę zostawmy już historykom oraz archeologom i wybierzmy sie w podróż po 24 najwspanialszych zamkach i pałacach naszego kraju, którą zaczniemy od obfitującej w tego typu założenia zachodniej części kraju, z Dolnym Śląskiem i Pomorzem na czele.
Toruński zamek nocą
Zamek komturów krzyżackich w Toruniu i centrum kultury czasów krzyżackich
Toruńskie historyczne centrum miasta jest jednym z 16 obiektów z terenów Polski znajdujących się na liście UNESCO – spisie zrzeszającym światowe dziedzictwo kultury najwększej wagi. Właśnie jednym z 3 elementów historycznego centrum jest zamek krzyżacki – wyjątkowy dla historii krzyżackiej i polskiej. Był on pierwszą i jednocześnie najbardziej wysuniętą na południe warownią rycerzy na terenach ofiarowanych im przez Konrada Mazowieckiego. Stanowił bazę do dalszej ekspansji w głąb Prus, był kluczowy w tworzeniu państwa krzyżackiego.
Toruński zamek na pierwszy rzuta oka może przypominać inne krzyżackie warownie dzięki zastosowaniu charakterystycznej czerwonej cegły, tak na prawdę jednak znacznie różni się od pozostałych swą budową i plane, gdyż jako jedyny założony jest na planie nie czworoboku, lecz podkowy. Zbudowany około połowy XIII w. już w 1454 r. został częściowo zburzony w wyniku buntu mieszkańców, którzy nie chcieli w mieście infrastruktury do trzymania wojskowej załogi władzy zwierzchniej. Od tego czasu obiekt pozostawał trwałą ruiną z na ogół mało chwalebnym przeznaczeniem – np. wysypiska. Jakkolwiek źle by to nie brzmiało zamkowi komturów krzyżackich daleko do ruiny – założenie jest doskonale widoczne w terenie, zachowały się liczne mury, arkady, krużganki, detale architektoniczne. Na szczęście już w XX w. zadbano o należytą ekspozycję, dzięki czemu obecnie możemy podziwiać świetnie zachowane podziemia z piwnicami, ocalałą wieżę Gdanisko (służącą w przeszłości za prochownię). Warto zwiedzić też pozostałości jednego z dwóch szpitali zakonnych na terytorium państwa krzyżackiego. Obecnie w zamku znajduje się Centrum Kultury Zamek Krzyżacki, które poza bogatą ofertą turystyczną oferuje też warsztaty, imprezy i prelekcje tematyczne w tematach tak różnych jak dawne zbroje, broń, eliksiry.
Wyjątkowy charakter zamku w połączeniu z niesamowitą, rozległą starówką miejską czasem wręcz potrafi przenieść w czasie do średniowiecza, a nocne wędrówki zapamiętuje się na długo. Dodatkowo Toruń jest doskonałym miejscem by zacząć zwiedzanie szlakiem dawnych zamków krzyżackich, w końcu stąd wyruszali sami Krzyżacy!
Zamek w Toruniu
Zamek Książ - trzeci co do wielkości zamek w Polsce
Mało który polski obiekt tak bardzo rozbudza masową wyobraźnię i wzbudza wspólny zachwyt. Pisarze tworzą o nim książki, ciągną do niego fotografowie z całego kraju, a poszukiwacze przygód i wielbiciele legend bacznie śledzą każdą pojawiającą się o nim informację. Tyle mogłoby wystarczyć za opis tego niesamowitego zamku, który po prostu trzeba zobaczyć.
Podwałbrzyski Książ mógłby być też doskonałym kalendarium historii regionu. Powstał w XIII w. jako zamek książąt piastowskich by po ponad 100 latach przechodzić z rąk do rąk czeskich i niemieckich możnych. W tym czasie dwukrotnie udało się odeprzeć oblężenie, a raz skapitulowano. Bardzo istotny dla Książa była połowa XVIw. kiedy to trafił w ręce Hochbergów – znanego dolnośląskiego rodu, późniejszych właścicieli m.in. Wałbrzycha. Wtedy nastąpiła pierwsza duża przebudowa w widocznym do dziś, renesansowym stylu, a tereny zamkowe uległy znacznemu poszerzeniu. 100 lat później, w 1646r. Zamek ucierpiał w wyniku najazdu Szwedów, był kilkukrotnie niszczony i plądrowany, zachował jednak swój stan, by na początku XVIII w. ulec kolejnemu, tym razem barokowemu przekształceniu. Najlepsze lata dla Książa i Hochbergów to bez wątpienia XIX w.. Ród otrzymał tytuł książęcy, a na terenach posiadłości wybudowano słynną stajnie i masztelarnię. W czasach świetności na zamku gościli m.in. Car Rosji Mikołaj Romanow, Winston Churchill, Zygmunt Krasiński. Wojny XX w. to już niestety gorszy okres dla całego regionu. Hochbergowie zmuszeni byli opuścić kraj, a sam Książ służył jako filia obozu koncentarcyjnego Gross Rosen, zaczęto go też przekształcać na kwaterę Adolfa Hitlera. W tym czasie zniszczono lub wywieziono dużą część zabytkowego wyposażenia wnętrz zamkowych. Kosztem niewolniczej siły roboczej naziści zbudowali sieć tuneli, kanałów i schronów, których część jest dziś udostępniona do zwiedzania, a pozostała rozbudza wyobraźnię wielbicieli historii i łowców tajemnic jako część owiadnego legendą kompleksu Riese.
Wybierając się na zwiedzanie zamku nie musisz się martwić o niezagospodarowany czas. Mimo że duża część sal stoi pusta lub z replikami wyposażenia to wciąż sprawia niesamowite wrażenie, zwłaszcza przepiękna, pełna przepychu sala Maksymiliana. Równie, o ile nie bardziej spektakularne są krajobrazy dookoła i punkty widokowe na otoczony lasem zamek – zwłaszcza przy zachodzie słońca! A jeżeli pogoda nie dopisze to z pewnością nie zawiedzie Cię przyzamkowa, stuletnia palmiarnia.
Zamek w Książu
Zamek w Ząbkowicach Śląskich – poznaj ruiny o dawnej nazwie Frankenstein
Godzinę jazdy od zamku Książ znajdują się słynne Ząbkowice Śląskie. Słynne z powodu swej krzywej wieży, niegdysiejszej nazwy Frankenstein oraz górującego nad okolicą zamku – dziś niestety już bardziej ruin niż zamku.
Pierwsze założenia na wzgórzu utrzymane były w stylu gotyckim. Niestety nie udało im się przetrwać zawirowań wojennych XIV i XV w. i zostały zniszczone najpierw przez Husytów, a później przez oblegającego Ząbkowice króla węgierskiego Macieja Korwina. Renesansowy zamek, który znamy dziś powstawał w latach 1522-1532 z inicjatywy księcia ziębickiego Karola I. Założony na planie kwadratu obiekt został opuszczony w 1728 r., a zniszczenia pogorszył pożar z 1784 r. Obecnie po remoncie z 2013 r. obiekt utrzymywany jest jako tzw. trwała ruina. Pozbawiony jest dachu, okien, stropów, jednak bardzo dobre zachowanie i zakonserwowanie wysokich ścian oraz wież pozwala wyobrazić sobie niegdysiejszą potęgę lokalnych książąt.
Ząbkowice Śląskie
fot. Jerzy Strzelecki - praca własna [CC BY-SA 3.0 (https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3180395)]
Zamek w Kamieńcu Ząbkowickim - monumentalny pałac neogotycki z XIX wieku
Właśnie – zamek czy pałac? Mimo, że dosyć powszechnie w zbiorowej wyobraźni kamieniecki obiekt funkcjonuje jako zamek to zdecydowanie jest pałacem. Chociaż należy przyznać, że o pomyłkę nietrudno gdyż inspiracją przy tworzeniu tej monumentalnej, neogotyckiej budowli była krzyżacka twierdza w Malborku. Same miejsce jest też dosyć “zamkowe” - na górującym nad okolicą wzgórzu już w XI w. powstał gród Przemyślidów zdobyty przez Bolesława Krzywoustego.
Kamieniecki pałac to dzieło Marianny Orańskiej, niderlandzkiej królewny, ówczesnej właścicielki lokalnych dóbr. W 1839 r. zleciła wykonanie swej rezydencji jednemu z najwybitniejszych architektów tamtych czasów - Karlowi Friedrichowi Schinklowi. Budowę zakończono w 1872 r., głównie przez przerwę spowodowaną rozwodem Marianny i skandalami obyczajowymi. Skończony pałac był tak duży, że żartowano iż podczas wizyt wypadających w tym samym czasie rozwiedzeni małżonkowie nie wpadali na siebie. Nowoczesność powstałej budowli podkreślały największe wówczas fontanny na świecie oraz oświetlenie gazowe. Urody i romantycznego klimatu dodawały pergole, tarasy i liczne oczkwa wodne znajdujące się w otaczającym rezydencję parku.
Piękna pałacu nie doceniły powojenne władze. Marmurowe posadzki zdobiące niegdyś rezydencję Marianny Orańskiej dziś znaleźć można w warszawskim Pałącu Kultury i Nauki. Na szczęście niszczejący zabytek został zrewitalizowany przez lokalną gminę w imponującym stylu i dziś możemy podziwiać ten piękny pałac, a nie zachowaną ruinę. Zwiedzanie można połączyć z oddalonymi o 10 km ruinami zamku w Ząbkowicach Śląskich.
Kamieniec Ząbkowicki
Co oferuje zespół zamkowy w Malborku?
O malborskim zamku słyszeli wszyscy. Ale czy wiemy dlaczego jest on, bez wątpienia, wyjątkowy na światową skalę? Dawna siedziba zakonu krzyżackiego to 250 000 metrów sześciennych kubatury dzięki czemu dzierży palmę pierwszeństwa w kilku imponujących kategoriach! Jest to m.in. największa budowla z cegły kiedykolwiek zbudowana, największy zamek średniowiecznej Europy i największy na świecie zamek gotycki. Wyliczono, że z cegieł użytych do budowy zamku można by zbudować miasteczko. Robi wrażenie, prawda?
Położona nad rzeką Nogat twierdza składa się z 3 części – Zamku Niskiego, Zamku Średniego i Zamku Wysokiego. Poza monumentalnym rozmachem niesamowite wrażenie robią niespotykane detale i piękny, otoczony krużgankami dziedziniec. W centrum Krzyżacy wybudowali studnię krytą dachem zwieńczonym figurą pelikana karmiącego pisklęta własną krwią. Historia zamku sięga XIII w., a okres największej prosperity przypada na czasy, kiedy to Malbork był stolicą Państwa Krzyżackiego. Dobudowano wtedy Wielki Refektarz i Pałac Wielkiego Mistrza. Twierdza otoczona jest grubymi murami obronnymi z czerwonej cegły z imponującymi wieżami i bramami. O zaawansowaniu myśli inżynieryjnej średniowiecznych budowniczych świadczy innowacyjny system centralnego ogrzewania.
Obecnie w Malborku znajduje się Muzeum Zamkowe oferujące liczne wystawy dawnego rzemiosła, bursztynu i eksponatów związanych z Państwem Krzyżackim. Dodatkowo warto rozważyć wybranie się do znajdującego się na liście światowego dziedzictwa UNESCO zamku w lipcu, kiedy odbywa się spektakularna inscenizacja oblężenia Malborka.
Dziedziniec Zamku Wysokiego w Malborku
- CZYTAJ TAKŻE -
-
TANIE PODRÓŻOWANIE – CZYLI APARTAMENT NA 4 KÓŁKACH >
-
JURA KRAKOWSKO-CZĘSTOCHOWSKA - MIEJSCE, KTÓRE WARTO ODWIEDZIĆ Z CAŁĄ RODZINĄ BĄDŹ SAMEMU >
-
TREKKING PO LESIE - POZNAJ ŚCIEŻKI W KORONACH DRZEW Z GENIALNYM WIDOKIEM >
-
SPACERY W GDAŃSKU. BLIŻSZE I DALSZE OKOLICE >
Zamek w Kwidzynie – poznaj zamek kapituły pomezańskiej w Kwidzynie
Odwiedzając Muzeum Zamkowe w Malborku warto wybrać się do oddalonego o 40 km Kwidzynia gdzie w zamku kapituły pomezańskiej znajduje oddział malborskiej placówki.
Powstały na początku XIV w. zamek wzorowano na zamkach krzyżackich i zbudowano na planie kwadratu w formie czteroskrzydłowej budowli. Pierwotnie był samodzielnym założeniem z dwukondygnacyjnym krużgankiem i górującymi nad miastem narożnymi wieżami. Z biegiem czasu do zamku biskupiego dołączono katedrę oraz część miasta dzięki czemu Kwidzyn stał się unikalnym zespołem architektonicznym z dwoma zamkami – biskupim i kapituły. Na mocy drugiego pokoju toruńskiego zespół uległ rozdzieleniu, biskupstwo pomezańskie oddano biskupowi chełmińskiemu, a zamek dostał się pod panowanie Krzyżaków. Zaprowadziło to do szeregu napięć i interwencji wojskowych, podczas których zamek ulegał pożarom i zniszczeniom. Z biegiem czasu zamek biskupi uległ zniszczeniu, a reszta zespołu zamkowego przeszła pod panowanie księcia Albrechta Hohenzollerna. W kolejnych latach twierdza pełniła funkcję rezydencji, więzienia, sądu i magazynu spożywczego by w 1936 r. stać się siedzibą szkoły Hitlerjugend.
Obecnie dostępne do zwiedzania jest północne i zachodnie skrzydło zamku. Na szczególną uwagę zasługuje doskonale zachowane gdanisko czyli wieża sanitarno-ustępowa – a mówiąc prościej: latryna. Ganek prowadzący do wieży ma rekordowe 55 m i jest oparty na pięciu arkadach, a sama wieża ma 25 m wysokości, dzięki czemu dzierży zaszczytny tytuł największej latryny Europy! Dodatkowo z wieży podziwiać można malowniczy krajobraz doliny Wisły.
Zamek w Kwidzynie
fot. MARELBU [CC BY 3.0 (https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=54826720)]
Owiesno zamek a właściwie jego ruiny z XIV wieku
Nieopodal dolnośląskiej Bielawy, u podnóża Gór Sowich znajdują się ruiny wyjątkowo ciekawego w skali regionu zamku – Owiesno. Skąd ta wyjątkowość? Przede wszystkim jest to jedyna budowla tego typu na ziemiach polskich zbudowana na planie koła. Co równie ciekawe, wielu badaczy uważa, że przed powstaniem warowni w Owieśnie na przełomie XIV i XV w tym miejscu znajdował się gród słynnego zakonu Templariuszy.
Druga hipoteza mówi, że za panowania Piastów należał do rodu Pogorella (pol. Pogorzela). Jak było naprawdę? Nie wiadomo, faktem jest, że w latach 1385-1417 decyzją starosty księstwa świdnickiego Zygmunta von Pogorelli wybudowano murowaną twierdzę o gotyckim charakterze, który pozostał widoczny mimo prób przebudowy zamku na styl pałacowy. Średnica murów tego unikalnego, kołowego obiektu wynosi 30 m, a powierzchnia 700 m2. Niegdyś wewnątrz znajdowało się ponad 50 pomieszczeń różnego przeznaczenia, a z zewnątrz warownię okałały dwie warstwy grubych murów, przedzielone fosą. Dodatkowo znaczenie obronne zwiększała zbudowana wewnątrz wieża z bramą. Tak rozbudowane fortyfikacje były spowodowane nizinnym położeniem zamku.
Obecnie Owiesno podziwiać możemy w formie dobrze zachowanej ruiny, choć należy dodać, że tę formę zamek posiadł dopiero w czasach PRL-u, a przez wcześniejsze 600 lat istnienia całkiem dobrze zniósł dziejowe zawirowania. Dziś na terenie twierdzy odbywają się m.in. imprezy plenerowe i turnieje rycerskie, a w czerwcu organizowane są obchody Nocy Świętojańskiej. Dodatkowo z miejscem wiąże się wiele ciekawych legend i opowiadań. Jakich? Sprawdź na miejscu!
Ruiny zamku w Owieśnie
Zamek w Bytowie – gotycka warownia i Muzeum Zachodniokaszubskie
W pomorskim Bytowie znajduje się dobrze zachowany zachowany zamek prokuratorów krzyżackich o wyjątkowo burzliwej historii. Wybudowany na przełomie XIV i XV wieku już po kilku latach został zdobyty przez wojska Władysława Jagiełły by na mocy pokoju toruńskiego już po roku wrócić w ręce zakonu. Następnie, po wojnie trzynastoletniej przeszedł ponownie pod panowanie polskie, a król Kazimierz Jagiellończyk przekazał go w lenno Erykowi II – księciu pomorskiemu. W rękach książąt pozostał przez następne 200 lat, a częściowemu zniszczeniu uległ, podobnie jak wiele warowni z terenów ziem polskich, podczas potopu szwedzkiego. Za panowania Brandenburczyków rozpoczęto rozbiórkę twierdzy, jednak na szczęście okazała się ona zbyt kosztowna i na przełomie XIX i XX wieku zaczęto wykorzystywać obiekt jako spichlerz, więzienie, sąd, a nawet urząd podatkowy. W okresie międzywojennym służył jako schronisko młodzieżowe, a nadchodząca II wojna światowa obeszła się z zamkiem dość łagodnie.
Po wojnie obiekt odrestaurowano i dziś możemy podziwiać między innymi wyjątkowe, ceglane mury z czterema basztami, renesansowy Dom Książęcy, gotycki Dom Zakonny, Dom Wdów i studnie zamkową. Wewnątrz swoją siedzibę ma Muzeum Zachodniokaszubskie z częścią archeologiczną, myśliwską, kulturalną i rzemieślniczą. Dodatkowo regularnie organizowane są wydarzenia tematyczne takie jak wymarsz wojsk na Grunwald oraz turnieje rycerskie.
Zamek w Bytowie
fot. Aneta Pawska - praca własna [CC BY-SA 4.0 (https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=82742259)]
Zamek Grodziec - późnogotycki zamek położony w pobliżu wsi Grodziec
Zwiedzając zamki rycerskie w Polsce z pewnością warto zatrzymać się przy położonym niedaleko dolnośląskiej Złotoryi zamku Grodziec. Twierdza widoczna jest już z daleka gdyż góruje nad okolicą z wysokości 389 m n.p.m. Wartość sama w sobie może nie jest imponująca, ale jest to szczyt wygasłego wulkanu o stożkowatej, wyraźnie zaznaczającej się panoramie okolicy budowie.
Pierwsze wzmianki o tej baśniowej twierdzy pochodzą z połowy XII wieku, wtedy było to drewniano-ziemne założenie, które zostało przemienione w murowane za czasów Henryka Brodatego. Podczas wojen husyckich Grodziec został częściowo splądrowany, jednak pół wieku później przeszedł w ręce księcia legnickiego Fryderyka I, który rozbudował go do obecnego, późnogotycko-renesansowego kształtu. Niestety kolejne wojny to kolejne zniszczenia zamku. Podczas wojny trzydziestoletniej twierdzę spalono do tego stopnia, że część zdecydowano się wysadzić w powietrze już po opuszczeniu strażnicy przez wojska cesarskie. Odbudowa udała się dopiero na początku XIX wieku kiedy obiekt przeszedł w ręce Jana Henryka VI von Hochberg z zamku Książ. Wtedy też Grodziec został otwarty dla turystów co czyni go pierwszym europejskim zamkiem dostępnym do publicznego zwiedzania!
Dziś na szczęście możemy kontynuować turystyczną tradycję twierdzy, mimo częściowego spalenia jej przez Rosjan w 1945 roku. Z przedzamcza można przedostać się mostem zwodzonym na brukowany dziedziniec z dwoma wieżami – cylindryczną i czworoboczną. Sam zamek zachowany jest w dość dobrym stanie, zwiedzać możemy dwie kondygnacje, sale wielką i rycerską, komnaty książęce i wiele innych wypełnionych robiącymi wrażenie eksponatami.
Zamek Grodziec
fot. Enzo83 - praca własna [CC BY-SA 3.0 pl (https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=21739903)]
Zamek w Bolkowie z oddziałem muzealnym
Jadąc trasą z Wrocławia do Jeleniej Góry nie sposób nie dostrzec wybijającego się ponad okolicę bolkowskiego Wzgórza Zamkowego ze średniowiecznym zamkiem. Warto zatrzymać samochód i wybrać się na zwiedzanie tego wyjątkowego obiektu. Co sprawia, że twierdza ta cieszy się niesłabnącą popularnością wśród turystów, rekonstruktorów i filmowców, a co roku zjeżdża do niej kilka tysięcy fanów muzyki gotyckiej z całej Europy na słynne Castle Party?
Przede wszystkim uwagę przyciąga dwudziestopięciometrowa wieża zamkowa z dziobem zbudowana na planie koła. Na południowy zachód jej kształt przechodzi w charakterystyczny klin – "dziób" mający sprawiać, że podczas ostrzału kule armatnie będą się z niej ześlizgiwać. Jest to jedyny tak dobrze zachowany element fortyfikacji tego typu na ziemiach polskich, a analogiczne są znane z terenów Europy zachodniej. W przyziemnej partii znajduje się dość makabryczna część całego założenia – loch głodowy o głębokości 10 metrów, do którego można było się dostać jedynie z góry. Nietrudno się domyślić w jaki sposób umieszczano w nim skazańców, którzy przeżywali tam około tygodnia, choć niektórzy wydłużali okres swych mąk poprzez zlizywanie wody z wilgotnych murów więzienia. Na szczęście te czasy dawno minęły i obecnie możemy podziwiać imponującą panoramę okolicy z widokiem na góry oraz cały kompleks zamkowy, który mimo wielu oblężeń i opuszczenia przez około dwieście lat zachował swój rycerski charakter. Dobrym pomysłem na weekend z polskimi zamkami zamków jest połączenie bolkowskiej trwałej ruiny z oddalonym o 20 km Książem.
Zamek Bolków
Zamek Czocha: obronny zamek graniczny
W polskiej części Łużyc Górnych, nad rozległym Jeziorem Leśniańskim, niedaleko Leśnej znajduje się owiany mnóstwem tajemnic, legend i historii Zamek Czocha. Ten wspaniały obiekt dzięki baśniowemu wyglądowi i swemu położeniu przynosi na myśl obrazy epoki romantyzmu w najlepszym wydaniu. Aury tajemniczości dodaje fakt, że po wojnie ta dawna, średniowieczna strażnica nie występowała na mapach gdyż mieścił się tam Wojskowy Dom Wczasowy. Natomiast w czasach wojennych znajdować się tam miała szkoła szyfrantów Abwehry, gdzie miał bywać twórca niemieckiej broni rakietowej i póżniejszy architekt amerykańskich lotów w kosmos Wernher von Braun.
Początki strażnicy to czasy czeskiej dynastii Przemyślidów. Niedługo potem zamek i okalające ziemie przeszły w formie posagu w ręce dolnośląskich książąt piastowskich by niedługo potem wrócić pod panowanie Czechów. Od drugiej połowy XIV wieku pozostawał w rękach rodów rycerskich i szlacheckich do czasu XX wieku kiedy trafia w ręce drezdeńskiego potentata z branży tytoniowej. W międzyczasie twierdza kilkukrotnie uległa zniszczeniom, po których podejmowano próby odbudowy. Próby na szczęście udane, jednak podczas każdej z nich niszczono starsze, historyczne części zamku. Obecnie najstarszym elementem jest stołp – dawna wieża obronna na planie koła, niezamieszkiwana w czasach pokoju.
Zamek Czocha to doskonały pomysł jeżeli chodzi o zamki w Polsce dla dzieci. Bajkowy wygląd, mnóstwo legend i tajemnic i bliskość jeziora z mnóstwem wodnych atrakcji to w całości dobry plan na wypoczynek dla najmłodszych i młodzieży. Dodatkowo w lato odbywają się tam obozy magii dla młodych adeptów magii i miłośników świata Harrego Pottera. Czas się wybrać do dolnośląskiego Hogwartu!
Zamek Czocha
Pałac w Mosznej – 99 wież i 365 pomieszczeń
Odwiedzając liczne pałace w Polsce nie sposób nie natknąć się na znajdujący się w opolskiej Mosznej jeden z najbardziej imponujących tego typu obiektów. Ogromna, otoczona pięknymi, pełnymi rododendronów i cennego drzewostanu ogrodami rezydencja każdego roku przyciąga rzesze odwiedzających.
Pałac powstał dosyć późno, w połowie XVIII wieku, w stylu barokowym. 150 lat później obiekt w części spłonął, lecz podjęto próbę jego obudowy, w wyniku której powstała część neogotycka wraz z oranżerią. Najmłodsze, neorenesansowe zachodnie skrzydło zbudowano w latach 1911-1913. W tych latach w Mosznej gościł na polowaniach sam cesarz niemiecki Wilhelm II. Wojna obeszła się z pałacem na szczęście łagodnie, w środku uruchomiono lazaret – szpital wojskowy. Niestety podczas okresu stacjonowania Armii Czerwonej zniszczeniu lub wywiezieniu uległa znaczna część wyposażenia, od mebli po cenne dzieła sztuki. Dobry stan zachowania i mnogość pomieszczeń pozwoliły po wojnie na urządzenie w dawnej rezydencji sanatorium, a potem ośrodka leczenia nerwic. Dziś Moszna to doskonały plan na cały dzień zwiedzania i podziwiania ogromu pomieszczeń, majestatu ogrodów oraz powojennej stadniny koni. Cały rok funkcjonuje hotel z restauracją, a w okresie letnim organizowane są rozmaite kolonie tematyczne dla młodszych turystów.
Pałac w Mosznej
