Wybór odpowiedniego plecaka na wędrówki w górach i po płaskim terenie jest równie istotny, co trudny. Nie możemy, co prawda, narzekać na zbyt ubogi asortyment sklepów turystycznych, ale trzeba przyznać, że oferta, która jest tak szeroka, jak obecnie, nie ułatwia podjęcia decyzji. Zatem czym powinniśmy się kierować, by wybrać taki plecak turystyczny, z którym wędrówka będzie czystą przyjemnością, a nawet duży ciężar nie będzie odczuwalny na plecach?
Na co zwrócić uwagę wybierając plecak turystyczny?
Podczas zakupu idealnego plecaka powinniśmy skupić się nie tylko na jego pojemności, lecz także na budowie i funkcjonalności. Warto też nie kupować zbyt dużego litrażu „na zapas” – z doświadczenia wiemy, że niezależnie od wielkości plecaka zawsze wypycha się go po brzegi, więc często lepiej postawić na nieco mniejszy model i rozsądniej podejść do kwestii pakowania.
Zanim jeszcze przejdziemy do omawiania poszczególnych elementów plecaków, jest kilka rzeczy, które definiują dobry plecak turystyczny i niezależnie od wyboru jego wielkości czy rodzaju systemu nośnego, powinny znaleźć się w każdym plecaku na dłuższe wyprawy:
- odpowiednia liczba i rozmieszczenie troków – pozwoli to na przytwierdzenie do plecaka kijów, kurtki, karimaty, sprzętu wspinaczkowego lub zmniejszenie jego rozmiarów, gdy nie będzie wypełniony po brzegi,
- wodoodporność – nawet najlepszy materiał jej nie zagwarantuje podczas bardzo intensywnego deszczu, dlatego dobry plecak trekkingowy czy turystyczny powinien mieć zintegrowany pokrowiec, a jeśli go nie ma, to czym prędzej powinniśmy się w niego zaopatrzyć,
- obecność komina - w dużych plecakach podróżnych powinna być standardem – komin pozwala nie tylko na powiększenie plecaka, w celu spakowania większego bagażu, lecz także często posiada dodatkowe kieszenie. W małych pleckach na jednodniowe wędrówki komin jednak nie będzie niezbędny, choć możliwość dodania kilku litrów w razie potrzeby często się przydaje.
Jaki plecak turystyczny wybrać, jeśli podczas urlopu planujemy całodniowe wędrówki po szlakach, a wieczorem powrót do stałego miejsca zakwaterowania? W takiej sytuacji w zupełności wystarczy mały model, ale pakowny, wygodny i funkcjonalny.
Pogoda w górach zmienia się jak w kalejdoskopie i możliwe, że tego samego dnia będziemy potrzebować kurtki przeciwdeszczowej, czapki, rękawiczek i kremu z filtrem. Plecak górski nie powinien być więc przesadnie minimalistyczny, powinien za to posiadać zestaw kieszeni i troków. Natomiast, gdy planujemy wędrówkę po płaskim terenie w kraju, w którym pogoda jest przewidywalna i zazwyczaj jest upalnie, potrzebny będzie nam mały plecak, który dodatkowo jest lekki i wyposażony w bardzo dobrą wentylację.
Jaką pojemność plecaka turystycznego wybrać?
Plecaki turystyczne o pojemności 30 litrów i mniejsze idealnie nadają się na krótkie, jednodniowe wędrówki. Małe plecaki są skonstruowane podobnie, jak większe modele. Zazwyczaj służą do przenoszenia podręcznych rzeczy i ubrań na zmianę, np. dodatkowej kurtki, rękawiczek czy termosu. Nieduże plecaki rzadko mają stelaż, ale nie jest to wielki minus – nie dźwigamy w nich przecież dużych ciężarów. Co istotne, przy zabieraniu większej ilości rzeczy, musimy dobrze rozplanować pakowanie, żeby plecak wygodnie się nosiło, obciążenie było równomiernie rozłożone i nic nie wbijało się nam w plecy.
Kiedy szykujemy się na nieco dłuższe wycieczki turystyczne, podczas których potrzebujemy większej ilości ubrań i zapasu jedzenia powinniśmy sięgnąć co najmniej po średni litraż. Są ludzie, którzy potrafią spakować się w plecak turystyczny 35 litrów i wyruszyć na dwutygodniową trasę, jednak taka sytuacja jest dość ekstremalna. Plecaki o pojemności w przedziale 35-40 litrów będą najbardziej uniwersalne, idealne na kilkudniowe wypady na szlak, w trakcie których raczej mamy zapewniony nocleg i nie musimy zabierać ze sobą zbyt dużej ilości sprzętu. Ten litraż jest też świetny na jednodniowe wyjścia w wyższe góry, kiedy musimy zabrać sporo warstw odzieży i dodatkowy ekwipunek, np. raki, uprząż czy kask.
Gdy zbliżamy się do plecaków turystycznych o pojemności 50 litrów, to możemy zacząć myśleć o kilkudniowym wypadzie pod namiot i spakowaniu całego biwakowego majdanu, m.in.: kuchenki turystycznej, kilku naczyń, ale także śpiwora czy karimaty. Plecak turystyczny 50 litrów zaliczany jest wciąż do kategorii plecaków o średniej pojemności. Przy podejmowaniu decyzji o zakupie warto zwrócić uwagę na różnorodną budowę plecaków w tej grupie. Najważniejsze jest to, żeby postawić na model, który nie sprawi nam dyskomfortu podczas całodziennej wędrówki – będzie lekki i wyposażony w solidny pas biodrowy oraz dobre usztywnienie.
Kiedy myślimy o jeszcze dłuższych wyjazdach, dużej ilości sprzętu czy możliwości spakowania namiotu do środka, należy pomyśleć o dużym plecaku trekkingowym (wyprawowym) o pojemności 60 litrów i więcej. Na odległe wyprawy warto pomyśleć o pojemności 80-100 litrów. Pamiętajmy tylko, że im plecak bardziej pojemny, tym możemy więcej do niego załadować, ale im więcej załadujemy, tym więcej będzie ważył.
Duże plecaki powinny spełniać pewne standardy. Szeroki i mocny pas biodrowy oraz regulowany system nośny są w nich obowiązkowe. Z założenia w dużych plecakach transportowych dźwigamy znaczące ciężary, a więc powinny one skutecznie odciążać ramiona i nie nadwyrężać kręgosłupa.
Plecak turystyczny – systemy nośne i wentylacja pleców
System nośny to najważniejsze element każdego plecaka, który jest odpowiedzialny za dystrybucję ciężaru na barkach, plecach i biodrach. Z jednej strony najlepiej, jakby był przylegający do pleców, z drugiej musi gwarantować jak najbardziej wydajną wentylację. W plecakach miejskich systemy nośne są bardzo uproszczone, w modelach turystycznych natomiast znajdziemy ich kilka rodzajów – im plecak większy, tym system będzie bardziej rozbudowany i masywny. System nośny powinien być też dostosowany do długości pleców użytkownika. Kiedy plecak podróżny jest dobrze dopasowany, turysta może stabilnie, bez ryzyka przeważenia na którąś ze stron, wędrować na szlaku. Jednym z najważniejszych elementem systemu nośnego jest pas biodrowy, bo tak naprawdę plecaki turystyczne, zwłaszcza te większe, nosi się na biodrach, a nie plecach. Gąbka pasa biodrowego powinna obejmować jak największą część kości biodrowej. Plecaki turystyczne powinny też posiadać pas piersiowy, który wpływa na stabilne ułożenie plecaka podczas marszu.
W małych i średnich plecakach turystycznych siłą rzeczy nie nosimy zbyt wiele, więc paski naramienne i pas biodrowy mogą być stosunkowo cienkie. Nie występuje w nich też stelaż, tylko lekkie usztywnienie. Wielkość pleców jest raczej uniwersalna lub dostępna w dwóch podstawowych wariantach. Tu też bardzo duży nacisk jest stawiany na wentylację, której rodzaj może być zróżnicowany. Zasadniczo plecy plecaka muszą opierać się na naszych plecach, ale im więcej tam prześwitów i pustych przestrzeni, tym większy przepływ powietrza i lepsze odprowadzanie potu. Często w tego typu plecakach natkniemy się na podłużny kanał wentylacyjny w centralnej części, czasem zacznie się on dopiero nad pasem biodrowym. Najbardziej wydajną wentylację oferują plecaki z siatką dystansową, czyi takie których konstrukcja wygięta jest w łuk naciągnięty przez siatkę i to ona ma styczność z plecami – to rozwiązanie ma jednak dwa minusy, zmniejsza przestrzeń użytkową plecaka i kieruje środek ciężkości bardziej do tyłu, dlatego też siatek nie znajdziemy już w dużych plecakach.
Duże plecaki to już zupełnie inna kategoria, ponieważ gdy mamy do przeniesienia 20 czy 30 kg, musimy mieć gwarancję, że będzie nam naprawdę wygodnie, a nasze plecy i biodra wytrzymają taką wędrówkę. Tu systemy nośne są dużo bardziej rozbudowane, co widać już na pierwszy rzut oka – występują tu grube paski naramienne, pokaźne pasy biodrowe i solidna gąbka na plecach. W dużych plecakach zazwyczaj możemy już regulować długość systemu nośnego, by dostosować go dokładnie do swoich potrzeb. Oczywiście producenci również w tym wypadku dbają o wentylację pleców i tworzą kanały, które umożliwiają cyrkulację powietrza, jednak dystrybucja wagi jest tu najważniejsza i wentylacja w tych plecakach nigdy nie będzie tak skuteczna jak w mniejszych modelach – nie jest to zbytnią przeszkodą, zwłaszcza na wyprawach w chłodniejsze miejsca.
W przypadku plecaków turystycznych jakość zazwyczaj idzie w parze z wyższą ceną. Dlatego gdy zastanawiamy się, jaki plecak turystyczny kupić, nie oszczędzajmy za bardzo. Plecak turystyczny The North Face, Jack Wolfskin, Deuter czy Pinguin będą miały z założenia solidniejsze elementy regulacyjne, niż no-name z hipermarketu.
Ile kieszonek i przegródek powinien mieć plecak turystyczny?
Zasadniczo konstrukcja plecaka turystycznego opiera się na komorze głównej (czasem z możliwością podziału poziomego), do której dostęp jest od góry i od dołu. Reszta kieszeni i troków jest obudowana na zewnątrz. Dokładna liczba kieszonek będzie uzależniona od przeznaczenia plecaka, im dłuższa nasza wyprawa, tym będziemy potrzebowali lepszej organizacji miejsca. Najważniejsze jest, by plecak posiadał jakieś kieszenie z łatwym dostępem z zewnątrz, żeby nie trzeba było wyładowywać wszystkiego, by dostać się do podręcznego ekwipunku. Dobrym rozwiązaniem w dużych plecakach są kieszonki na pasie biodrowym, które stanowią świetną skrytkę na kosztowne rzeczy, które chcemy mieć zawsze pod ręką: portfel, telefon czy dokumenty.
Zawsze warto zastanowić się nad tym, co mamy do zabrania i gdzie to schowamy, aby dostęp był w miarę wygodny. Przykładowo, wybieramy się na tygodniową wędrówkę z namiotem, bierzemy plecak 50 litrów: w głównej komorze zmieścimy śpiwór, ubrania, jedzenie, kuchenkę i apteczkę, do których mamy dostęp od góry i od dołu; w kieszeni górnej na klapie schowamy mapę, kompas, przekąski na trasę i scyzoryk; w kieszeniach bocznych zapasowe skarpetki, czapki i rękawiczki; w kieszeni na froncie przydatne drobiazgi, powerbank i artykuły higieniczne; w kieszeni siatkowej po lewej umieścimy bidon, a po prawej stronie przytroczymy karimatę; od dołu przytroczymy zaś namiot.
Na wspinaczkę i wyprawę w wysokie góry, gdzie trzeba pokonywać wąskie przejścia, powinniśmy wybrać smukły plecak o zwartej budowie, który nie posiada zbyt wielu zewnętrznych kieszonek, za to oferuje kilka troków czy pętli na kije lub czekany.
Z jakiego materiału wybrać plecak turystyczny?
Dość istotnym aspektem, który powinniśmy wziąć pod uwagę, gdy zastanawiamy się nad wyborem plecaka turystycznego, jest materiał, z którego został wyprodukowany. Plecaki outdoorowe szyje się głównie z poliestru, poliamidu i nylonu w najróżniejszych formach. Jeszcze kilka lat temu powiedzielibyśmy, że najlepszym materiałem jest Cordura, ale czasy się zmieniły i obecnie producenci stosują szereg autorskich, lżejszych i równie wytrzymałych materiałów o zróżnicowanych nazwach, np. Cross Rip 300D, Nylon Robic, Oxford Poliester 600D, 100D PA, IronLite™ czy 600D PES. Zazwyczaj te poliamidowe są mocniejsze, a liczba przed „D” mówi o grubości. Tak naprawdę, co do jakości, nie ma jednak reguły, więc najlepiej jest stawiać na plecaki sprawdzonych producentów i uważnie czytać opisy danych technologii.
CZYTAJ TAKŻE:
Czy wygląd plecaka turystycznego ma znaczenie?
Wygląd to oczywiście drugorzędna cecha, którą powinniśmy brać pod uwagę, gdy zastanawiamy się, jaki plecak turystyczny wybrać. Jednak dla wielu osób kolor i kształt plecaka mają niemałe znaczenie. Producenci wychodzą więc naprzeciw tym oczekiwaniom, konstruując plecaki o zróżnicowanym wzornictwie.
Plecaki dziecięce ozdobione są motywami z popularnych bajek lub wizerunkami zwierząt. Plecaki młodzieżowe często zaprojektowane są w taki sposób, aby w lecie spełniać rolę plecaka turystycznego, a po wakacjach szkolnego, stąd też większa liczba kieszeni, schowków i przegródek.
Plecaki damskie z kolei występują w jaskrawych i wyrazistych kolorach. W sklepach turystycznych można spotkać też plecaki turystyczne vintage, które są modne, jednak zazwyczaj nie nadają się na długie i wymagające szlaki.
Plecak turystyczny, a indywidualne potrzeby
Producenci plecaków pomyśleli o płci użytkownika, wprowadzając rozróżnienie między plecakiem turystycznym damskim,a męskim. Kobiety są zwykle niższe i drobniejsze od mężczyzn, dlatego też potrzebują plecaka turystycznego, dostosowanego do swojej sylwetki. Zazwyczaj są to plecaki z krótkimi plecami, niezsuwające się na pośladki, posiadające odpowiednią regulację szelek oraz pas biodrowy dostosowany do szerszej, kobiecej miednicy.
O ile młodzieżowe plecaki podróżne nie różnią się zbytnio od tych dla dorosłych, o tyle plecaki przeznaczone dla młodszych dzieci powinny być zaprojektowane stosownie do dziecięcej anatomii. Choć plecak nie jest obowiązkowym wyposażeniem kilkuletniego dziecka na szlaku, wielu małych adeptów turystyki chce naśladować dorosłych i nosić swój bagaż na własnych plecach. Należy wówczas zadbać o to, aby dziecko czuło się komfortowo, a jego plecak był podobnie zbudowany, jak plecak dla dorosłych.
A co z zupełnie malutkimi uczestnikami wyprawy, którzy nie są jeszcze w stanie dorównać kroku dorosłym? Można zaopatrzyć się w plecak turystyczny z nosidełkiem. Nie jest to zwykłe nosidełko, a hybryda nosidełka i plecaka turystycznego. Jest zaprojektowany zarówno z myślą o wygodzie rodzica, dźwigającego na plecach niemały ciężar, jak i dziecka, które na plecach rodzica ma spędzić wiele godzin. Także turystyczne nosidełka dla dzieci posiadają dobrą wentylację, szelki, miękką wyściółkę, podnóżek dla dziecka, a także daszek, który ochroni malucha przed upałem. W tego typu nosidłach znajdują się też przydatne przegródki i kieszenie na dziecięce akcesoria.
Polecane marki plecaków turystycznych
Na rynku można natknąć się na wielu producentów plecaków turystycznych i trekkingowych, niestety plecak plecakowi nie równy, dlatego też warto stawiać na znane i sprawdzone marki. Na podstawie wieloletniego doświadczenia bez wahania możemy powiedzieć, że plecaki Deuter, The North Face, Jack Wolfskin i Pinguin należą do grupy nie tylko popularnych, ale też solidnych i funkcjonalnych plecaków turystycznych.
