Wychłodzenie organizmu to stan, na który narażony może być każdy z nas. Niewłaściwy ubiór, długotrwałe przebywanie w skrajnych warunkach atmosferycznych – powodów wychłodzenia może być wiele. Jak nie dopuścić do takiego stanu rzeczy? Jak udzielić osobie poszkodowanej pierwszej pomocy?
Co to jest wychłodzenie?
Wychłodzenie organizmu, zwane także hipotermią, to stan, w którym temperatura ciała spada poniżej minimalnej dopuszczalnej temperatury ciała. Najczęstszą przyczyną wychłodzenia jest zbyt długie przebywanie w niskiej temperaturze powietrza lub wody. Taki stan rzeczy może być spowodowany nie tylko mrozem i śniegiem, lecz także deszczem i wiatrem. Warto wiedzieć, że do wychłodzenia organizmu może dojść w górach, ale również w mieście. Narażeni na nie są więc zarówno osoby uprawiające sporty i górskie wędrówki, jak i bezdomni.
Objawy wychłodzenia
W początkowym stadium wychłodzenia organizmu u osoby poszkodowanej możemy zaobserwować przyspieszenie metabolizmu, "gęsią skórkę", bladość skóry i dreszcze. Te ostatnie są normalną reakcją wyziębionego organizmu, który usiłuje podnieść temperaturę ciała poprzez ruch mięśni. Dopiero z czasem do dreszczy dołącza drżenie mięśni, osłabienie, dezorientacja i zawroty głowy. Wówczas mamy do czynienia z łagodną hipotermią. Organizm poszkodowanego zaczyna być wyraźnie wyczerpany: oddech stopniowo zwalnia i staje się płytki. Niekiedy pojawia się obojętność, brak reakcji na ból, a nawet utrata przytomności. W przypadku braku pomocy na tym etapie, temperatura ciała może spaść aż do 27°C, a u poszkodowanego wystąpi wiotkie porażenie mięśni, objawiające się niewyczuwalnym tętnem, problemami z oddychaniem, nienaturalnie rozszerzonymi źrenicami, a w konsekwencji całkowitą utratą przytomności.
Wychłodzenie organizmu - pierwsza pomoc
Jak należy postępować w przypadku, gdy doszło do wychłodzenia organizmu?
- Przede wszystkim należy uniemożliwić dalszy spadek temperatury u poszkodowanego. Jeśli istnieje taka możliwość i stan wychłodzonej osoby jest stabilny, możemy przenieść ją do pomieszczenia, w którym panuje niska temperatura pokojowa.
- W sytuacji, gdy poszkodowany jest nieprzytomny, ale oddycha i jego tętno jest wyczuwalne, należy zdjąć z niego przemoczoną odzież, okryć go suchym kocem i ułożyć w pozycji bocznej bezpiecznej, a następnie wezwać pogotowie ratunkowe.
- W sytuacji, gdy poszkodowany jest nieprzytomny, nie oddycha i nie wyczuwamy u niego tętna, należy wezwać pogotowie ratunkowe i przystąpić do akcji resuscytacyjnej.
CZYTAJ TAKŻE:
Wychłodzenie organizmu: czego nie należy robić?
W sytuacji, gdy doszło do wychłodzenia organizmu, w żadnym razie nie należy zanurzać osoby wychłodzonej w gorącej wodzie ani wnosić jej do bardzo nagrzanego pomieszczenia. Takie działanie może przynieść efekt odwrotny do zamierzonego – wyższa temperatura zewnętrzna powoduje:
- ogrzanie peryferycznych części organizmu;
- rozszerzanie naczyń krwionośnych;
- spłynięcie zimnej krwi do centralnych części ciała.
Pamiętajmy także o tym, że wychłodzona osoba nie powinna się poruszać. Nie należy też masować zamarzniętych części ciała, ponieważ nagrzanie ciała w jednym miejscu spowoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych i odpływ z nich zimnej krwi, co w konsekwencji wychłodzi dodatkowo pozostałe obszary ciała poszkodowanego.
W jaki sposób zminimalizować ryzyko wychłodzenia organizmu?
Aby nie dopuścić do wychłodzenia organizmu i utrzymać prawidłową ciepłotę ciała, konieczna jest odpowiednia profilaktyka. Podczas zimniejszych miesięcy warto stosować się do kilku ważnych zasad:
- ubierajmy się odpowiednio do panującej pogody. W przypadku dłuższych wypraw zawsze sprawdzajmy prognozę pogody i w razie niekorzystnych warunków atmosferycznych zrezygnujmy z zaplanowanych aktywności;
- gdy temperatura na zewnątrz spada poniżej -20oC, ograniczmy przebywanie na zewnątrz;
- w trakcie mrozu nie zasłaniajmy twarzy szalikiem lub golfem, ponieważ chuchanie w materiał może powodować odmrożenia zasłoniętej części twarzy;
- pamiętajmy o tym, że ruch utrzymuje odpowiednie krążenie krwi – nie stójmy w miejscu, gdy na zewnątrz panuje mróz;
- starajmy się ograniczać przebywanie na otwartych przestrzeniach, w miejscach nieosłoniętych od wiatru.
W roku 2022 Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe obchodziło 70-lecie działalności. Z tej okazji składamy wszystkim Ratownikom GOPR serdeczne życzenia jak najmniej pracy w górach i tylko udanych akcji.
Dziękujemy!
Zdjęcia z akcji ratunkowych GOPR dzięki uprzejmości Ratowników Grupy Beskidzkiej GOPR
