Jak dobrać rozmiar buta, kupując przez Internet?

Nasze czasy charakteryzują się dynamicznym rozwojem Internetu, a jedną z czynności najczęściej wykonywanych w Internecie są zakupy. Dotyczy to bardzo często również branży turystycznej. Klienci w poszukiwaniu idealnego obuwia czy sprzętu zasięgają porad i szukają opinii na grupach facebookowych, czy różnego rodzaju forach internetowych. Bardzo często sklepy zlokalizowane są w innym mieście niż nasze, zdarza się, że polecany model, który wydaje się idealny, jest w sklepie na drugim końcu Polski. Do tego zdarza się wygodny system zwrotów, który kusi możliwością zakupu w ciemno, dlatego często się na taką opcję decydujemy. Równie często, zazwyczaj po wyjściu w teren w zakupionym obuwiu, okazuje się, że nie „trafiliśmy” z rozmiarem czy kształtem buta. Jak tego uniknąć? Postaram się to jak najlepiej wyjaśnić poniżej.

Dobór rozmiaru buta – czemu może być problematyczny?

Każdy z nas jest inny, nie ma dwóch takich stóp. Nawet nasze własne delikatnie się między sobą różnią. Taka już nasza ludzka natura — jesteśmy niepowtarzalni. Zazwyczaj nie zwracamy na to uwagi — problem pojawia się, gdy przychodzi do kupna odzieży czy właśnie butów. Dotyczy to nie tylko rozmiaru, ale również materiału czy oceny jakości wykonania. My jednak skupimy się na doborze odpowiedniego rozmiaru.

Kupując buty przez Internet oczywistym jest, że jesteśmy pozbawieni tej wygody jaką daje mierzenie butów w sklepie, gdzie możemy od razu zmierzyć kilka modeli, porównać, i wybrać z kilku/kilkunastu typów butów ten, który leży idealnie na naszej stopie. Plusem jest to, że możemy buty testować rano i wieczorem bez pośpiechu z powodu np. godziny zamknięcia sklepu. Czasem jednak nie wiemy, czym się kierować podejmując decyzję i kiedy ten but leży idealnie, a kiedy okaże się te symboliczne 3 mm za mały co może kosztować nas odciski i pęcherze.

Jak i kiedy mierzyć stopę?

Tak jak wspomniałam, mając już w domu zakupioną internetowo parę butów tudzież kilka par, bo i tak się zdarza, powinniśmy mierzyć je rano i wieczorem. Rano, ponieważ wtedy noga jest “świeża”, szczuplejsza, wypoczęta, po nocy nie mamy efektu puchnięcia (czyli zatrzymanej wody w organizmie) i wtedy powinniśmy mierzyć buty na nasze docelowe skarpety - jeśli mówimy o trekkingu czy turystyce to takie, w których chodzimy w góry. Najlepiej pochodzić w nich w miarę możliwości 2-3 godziny i analogicznie robimy wieczorem. Idealnie, jeśli przed wieczornym mierzeniem możemy poświęcić czas na bieganie, długi spacer lub inną aktywność, która zmęczy nasze stopy. Tak samo, jak rano, pochodźmy w nich parę godzin.

Użyjmy schodów lub pochyłej rampy, jeśli mamy taką możliwość. Zobaczymy wtedy czy nasze buty podczas wchodzenia i schodzenia stabilnie trzymają stopy. Zasada jest taka, że przy schodzeniu palce nie powinny "dobijać" do czubków buta, a przy wchodzeniu pięta powinna leżeć stabilnie w zapiętku - bez przesuwania się góra-dół. Wtedy możemy mówić o dobrym dopasowaniu buta.

Długość stopy. Wybór rozmiaru według tabeli czy długości wkładki? Co ma znaczenie?

Wróćmy jednak do samego procesu kupowania, bo na tym etapie jest zazwyczaj największy dylemat. Czym się sugerować wybierając rozmiar? Przede wszystkim musimy porzucić przywiązanie do danego rozmiaru - to, że w butach producenta "X" i "Y" mamy rozmiar 42 nie znaczy, że w obuwiu producenta "Z" również będzie to 42 - tabele rozmiarów różnych producentów często różnią się od siebie nawet o kilka milimetrów (dotyczy to zwłaszcza producentów obuwia outdoorowego). 

Rozmiar butów możemy wybrać w dwojaki sposób, opierając się na tabeli rozmiarów producenta lub na długości wkładki. W obu przypadkach musimy znać długość swojej stopy.

Wybór rozmiaru zaczynamy od pomiaru długości stopy - to wartość, którą znajdziemy w niemal wszystkich tabelach rozmiarów, umieszczanych przy butach w ofertach sklepów internetowych. Jak to zrobić? Sprawdzonym sposobem jest postawienie bosej stopy tak, żeby cały ciężar ciała opierał się na stopach (ma to duże znaczenie dla wyniku pomiaru) - do wykonania pomiaru i zaznaczenia długości stopy przyda się druga osoba. Aby pomiar był precyzyjny warto stanąć przy ścianie i oprzeć o nią piętę - wówczas zaznaczamy tylko najdalej wysunięty punkt, do którego sięga nasz najdłuższy palec. Mierzymy odległość od tego punktu do ściany i już mamy długość stopy. Aby nie pobrudzić pisakiem podłogi możemy stanąć na białej kartce dosuniętej do ściany. Co ważne – mierzymy obydwie stopy, które mogą się różnić długością - jeśli tak jest, to do doboru rozmiaru przyjmujemy długość stopy dłuższej.

Wybór rozmiaru według tabeli rozmiarów producenta jest już prosty. Znamy już długość naszej stopy, zatem zaglądamy do tabeli rozmiarów producenta i sprawdzamy, który rozmiar do niej pasuje. Przy czym jeśli otrzymany wynik plasuje się pomiędzy dwoma rozmiarami - wybieramy rozmiar większy.

Wybór rozmiaru w oparciu o długość wkładki - niektóre sklepy podają też długości wkładek znajdujących się w danym modelu i rozmiarach butów. Taka wartość zawsze jest większa od długości stopy, dla jakiej jest przeznaczony dany rozmiar buta, przyjmuje się, że dla lekkiego obuwia letniego wkładka powinna być dłuższa od stopy o ok. 5 mm, natomiast dla obuwia cięższego (trekkingowego, górskiego, zimowego, itp.) – o ok. 10 mm.

Jak z tego skorzystać? Jeśli chcemy oprzeć się na długości wkładki - do długości naszej stopy dodajemy 5 lub 10 milimetrów (w zależności od rodzaju butów) i mamy pożądaną długość wkładki dla naszej stopy. Możemy też ze swoich dotychczasowych butów wyjąć wkładkę i ją zmierzyć (tu wkładki proste mierzymy leżące płasko, natomiast wkładki z profilowanym zagięciem przy pięcie – w powietrzu, bez spłaszczania tego zagięcia). Aby się upewnić, wynik porównujemy jeszcze z tabelą rozmiarów i wynikiem dla długości stopy.

Jeśli nadal mamy wątpliwości, zapytajmy sprzedawcę o długość wkładki w wybranym przez nas bucie i w typowanym (lub typowanych) przez nas rozmiarze (rozmiarach). Mając takie potwierdzenie będziemy mieć niemal stuprocentową pewność, że dany rozmiar jest właśnie dla nas.

Jak czytać tabele rozmiarów butów?

Na stronach z ofertami obuwia i na kartonach z butami znajdziemy tabele rozmiarów — najczęściej zawierają one oznaczenie UK (brytyjskie), EUR (europejskie), metryczne, Mondopoint i czasem też US (amerykańskie).

Z kolei same buty w sklepach internetowych są już oferowane w jednej wybranej rozmiarówce, z reguły jest to rozmiarówka angielska albo europejska, rzadziej amerykańska - zwykle wtedy, gdy kupujemy buty amerykańskich marek, nie zawsze dostępnych w Europie. W przypadku obuwia sportowego może być to też Mondopoint (p. niżej).
Jak się w tym odnaleźć? To proste - znamy już swoją długość stopy, wiemy też, w jakiej rozmiarówce oferowany jest dany model butów, zatem w tabeli producenta odczytujemy właściwy dla naszej stopy rozmiar (pamiętając o zaokrąglaniu wyniku pomiaru stopy do góry).

Systemy oznaczania rozmiarów obuwia

Na świecie stosuje się wiele różnych systemów oznaczania rozmiarów obuwia. Wszystkie rozmiary butów wykorzystują liczbę do oznaczenia rozmiaru buta, natomiast różnią się jednostką miary oraz tym, gdzie znajduje się rozmiar 0 (lub 1). Niektóre systemy oznaczają też szerokość buta - liczbą lub jedną czy też kilkoma literami. Często stosowane są różne systemy oznaczania rozmiarów dla różnych rodzajów butów - dziecięcych, damskich, męskich, sportowych, itp.
Oto najważniejsze rozmiarówki:

• Europejskie rozmiary butów (EUR) bazują na systemie francuskim (sztychowym) - rozmiar buta mierzony jest w sztychach, czyli we francuskiej jednostce miary wynoszącej 2/3 centymetra (6,67 mm). Skala ta obejmuje przedział od 9,7 do 32 cm, i podzielona jest na punkty co pół numeru (3,33 mm).
• Rozmiary butów angielskie (w tabelach oznaczone symbolem UK) oparte są na calach, które odpowiadają długości 2,54 cm. Odległości między numerami wynoszą 1/3 cala (miara "ziarna jęczmienia), który wynosi 8,47 mm, stosuje się połówki rozmiaru.
  W rozmiarówce tej używa się dwóch niezależnych skal numeracji - dziecięcej (od 0 do 13) i dorosłej (od 0 do 15).
• Amerykańska rozmiarówka butów (US) podobnie jak angielska opiera się na calach i obejmuje rozmiary od 1 do 15,5. Ponieważ nie używa się w niej rozmiaru 0 - amerykańska rozmiarówka jest przesunięta w stosunku do angielskiej o jeden rozmiar (czyli np. rozmiar angielski męski 4 UK odpowiada amerykańskiemu 5 US).
• Rozmiarówka metryczna obejmuje rozmiary w zakresie od 9 do 32 cm, stosowane są połówki rozmiarów (co 5 mm). Rozmiary podawane sa w centymetrach (np. 27,5 czyli dla stopy o długości 275 mm).
• Mondopoint to wprowadzony w latach 70 XX wieku system oparty na międzynarodowej normie ISO, oparty na mierzonej w milimetrach średniej długości i szerokości stopy. Pełen rozmiar Mondopoint podaje długość i szerokość stopy w milimetrach - np. 280/110 (czyli rozmiar dla stopy o długości 280 mm i szerokości 110 mm).
  System ten stosowany jest przede wszystkim w branży sportowej dla butów sportowych, narciarskich, łyżew, rolek, baletek, itp. Jest też rozpowszechniony w numeracji zwykłego obuwia w Azji Wschodniej (Chiny, Japonia, Tajwan, Korea Płd.) oraz w krajach byłego ZSSR i Europy Wschodniej.

CZYTAJ TAKŻE:

• Buty podejściowe – co to właściwe jest?
• Jak powinno wyglądać czyszczenie butów po wyprawie? Jeśli chcesz długo użytkować swoje obuwie, warto je dobrze czyścić i konserwować!
• Jak wiązać buty trekkingowe i górskie? Ciesz się długimi wędrówkami bez problemów!
• Podeszwa Vibram - co to jest? Kiedy sprawdzi się na szlaku i co może zagwarantować miłośnikom gór i skał?

Za duże stopy? Co z rozmiarami spoza tabeli?

Sporo wysokich osób ma problem z doborem nie tylko odzieży, ale również obuwia. Standardowo nosząc buty w rozmiarze 46 czy 47, buty turystyczne czy trekkingowe nieraz trzeba znaleźć w rozmiarze 48 albo i większym. U pań problem wygląda nieco lepiej, ponieważ „wskakujemy” wtedy w męską rozmiarówkę — buty męskie w rozmiarze 42 mogą być z kolei zbyt szerokie, dlatego warto wiedzieć, że kobieta o rozmiarze obuwia 42 powinna rozglądać się wśród modeli butów Scarpa, La Sportiva czy Garmont (większość), gdyż są one z zasady węższe również w męskim wydaniu niż np. buty firm Meindl czy Hanwag.

Jeśli chodzi o producentów — dużą rozmiarówkę butów (do rozmiaru 50) posiada w swojej ofercie Jack Wolfskin i Meindl, a do rozmiaru 48 - Hanwag, Scarpa i Lowa. Wybór obuwia tych marek jest tak duży, że z pewnością uda nam się upolować w Internecie idealny rozmiar.

Dobór rozmiaru butów trekkingowych

Jak już wspomniałam na początku — wybór obuwia turystycznego i trekkingowego jest o tyle trudniejszy, że buty te będą nam służyć często w wymagającym terenie, pod różnymi kątami nachylenia i z różnym obciążeniem. Również grubość skarpety będzie różna ze względu na pory roku, w których będziemy chodzić w trasy. Tutaj powinniśmy brać wkładkę dłuższą ok. 1 cm - to znaczy, że stawiając stopę na wkładce buta, powyżej dużego palca powinien być jeszcze 1 cm zapasu. Równie ważna jest w tym przypadku szerokość - buty trekkingowe są najczęściej sztywne, nie "rozejdą się", więc jeśli stopa na wkładce na szerokość wystaje ponad 5 mm, to znaczy, że but jest dla nas za wąski, mimo iż może to być niewyczuwalne po pierwszej przymiarce. W takich sytuacjach najczęściej będziemy obcierać sobie mały palec i miejsce poniżej niego. Warto też pochodzić po schodach, żeby sprawdzić jak stopy się czują pod innym kątem nachylenia.

Odbiór zamówienia i mierzenie w domu

Gdy już dostaniemy upragnione buty do domu, warto obejrzeć ich stan techniczny — czy na pierwszy rzut nic nie wzbudza naszych podejrzeń. Co konkretnie? Sprawdźmy, czy skóra lub materiał tekstylny jest nienaruszony, klej w każdym miejscu wzdłuż podeszwy równo „leży”, nity są dobrze zamocowane, w końcu czy sznurówki są całe i nieposzarpane. Jeśli coś nam nie pasuje — nie zwlekajmy i wymieńmy otrzymaną parę na inny egzemplarz. Tak jak wspomniałam na początku — poświęćmy naprawdę uczciwie sporo czasu na przetestowanie butów w warunkach domowych, żeby nie zostać zaskoczonym na szlaku — a wtedy zwrot będzie już niestety niemożliwy. Jeśli cokolwiek nas w momencie mierzenia w domu uwiera, uciska, dokonajmy zwrotu.

Rozmiar buta to jedna kwestia, inne problematyczne kwestie to np. dyskomfort w obrębie kostki, złe usadowienie pięty w bucie, wrażenie kłucia w zgięciu nogi na wysokości języka buta, nacisk na mały palec. Pamiętajmy — mitem jest stwierdzenie, że but rozejdzie się czy rozbije — z czasem oczywiście but zmięknie, ale nie ma takiej możliwości, żeby buty dopasowały się pod stopę, to stopa musi od razu idealnie leżeć w bucie. Inaczej narażamy się na niepotrzebne męczarnie i stratę pieniędzy.

Wybór obuwia turystycznego, trekkingowego, sportowego wymaga sporo zachodu, jeśli chcemy, żeby służył nam wiele sezonów. Jeśli nie mamy możliwości udania się do sklepu stacjonarnego i skorzystania z fachowej pomocy doradcy, warto wziąć pod uwagę powyższe wskazówki, żeby cały proces przebiegł sprawnie, bez nieskończonej ilości przesyłek i zwrotów, a buty służyły nam dzielnie w każdych ważnych dla nas sytuacjach.