Turystyka rowerowa w Polsce – najlepsze trasy rowerowe

Wszystko wskazuje na to, że po latach stagnacji ilość rowerowych inwestycji w naszym kraju nareszcie zaczęła rosnąć. Coraz więcej regionów angażuje się w tworzenie przestrzeni dla turystyki rowerowej, tworząc atrakcyjne i komfortowe szlaki zarówno dla osób preferujących rekreacyjną jazdę na rowerze, jak i tych, które mają już spore doświadczenie w uprawianiu sportów rowerowych i poszukują tras, które zapewnią im niezapomniane doznania. Jedno jest pewne – na terenie naszego kraju nie brakuje malowniczych terenów, po których poruszanie się rowerem będzie prawdziwą przyjemnością. Szczególnie, że turystyka rowerowa jest znakomitą okazją do zwiedzenia Polski, jej zachwycającej przyrody, licznych atrakcji kulturowych i historycznych, które ma do zaoferowania. Sprawdźmy, gdzie warto się wybrać i które ze szlaków rowerowych w Polsce dostarczą nam naprawdę niezwykłych wrażeń.

Czym jest turystyka rowerowa?

Turystyka rowerowa jest sposobem spędzania wolnego czasu, który zakłada podróżowanie rowerem w celu czerpania przyjemności z jeżdżenia, a nie w celu ścigania się lub w wyniku takiej potrzeby. Dokładny zakres znaczenia tego terminu może się różnić w zależności od kraju – w niektórych regionach przyjmuje się, że turystyka rowerowa zakłada podróż najwyżej kilkudniową, w innych natomiast dopuszcza się także podróże długodystansowe. Bez względu jednak na obszar, ten rodzaj turystyki uprawia się albo indywidualnie, albo w zorganizowanych klubach turystyki rowerowej. W niektórych przypadkach jej element może stanowić także turystyka kwalifikowana rowerowa.

Stan turystyki rowerowej w Polsce

Zgodnie z raportem „The European Cycle Route Network EuroVelo” (2009) Polska jest krajem, w którym turystyka rowerowa ma stosunkowo niski udział w ogólnej liczbie wyjazdów turystycznych (ok. 0,5%). Wielkość szacowanego wewnętrznego rynku turystyki rowerowej wynosi około 25 milionów rowerowych podróży jednodniowych oraz 300 tysięcy rowerowych podróży wielodniowych, co stanowi liczbę kilkukrotnie, a nawet kilkadziesiąt razy mniejszą niż w krajach europejskich o mniejszej powierzchni i liczbie ludności. Pozytywnym zjawiskiem jest jednak stały wzrost zainteresowania tym rodzajem turystyki, który uwidacznia się chociażby w rosnącej sprzedaży sprzętu rowerowego, a także liczniejszym uczestnictwie w różnego rodzaju imprezach rowerowych.
Jak pokazują badania „Polacy na rowerach”, przeprowadzone przez CBOS we wrześniu 2012 roku, na rowerze jeździ około 70% Polaków, w tym tylko 22% systematycznie – 35% od czasu do czasu, a 13% okazjonalnie. Prawie co trzeci dorosły badany w ogóle nie korzysta z roweru. Z drugiej strony, te same badania potwierdzają, że wśród osób, które korzystają z roweru, prawie jedna czwarta (23%) jeździ przez cały rok, niezależnie od panujących warunków pogodowych. Ponad trzy czwarte (77%) korzysta z roweru wyłącznie wtedy, gdy są ku temu sprzyjające warunki pogodowe. Rower wykorzystywany jest głównie do jazdy rekreacyjnej (74% osób okazjonalnie jeżdżących na rowerze) bądź służy jako środek lokomocji (50%) lub narzędzie do ćwiczeń, mające zapewnić dobrą kondycję fizyczną (32%).

Wpływ turystyki rowerowej na małe społeczności

Turystyka rowerowa na świecie jest dynamicznie rozwijającym się sektorem, którego popularność nieustannie rośnie. Wszystko za sprawą różnorodnych form aktywności, jakie wpisują się w to pojęcie – turystyka rowerowa obejmuje w końcu zarówno przejażdżki jednodniowe czy wyścigi, jak i zwiedzanie lokalnych atrakcji na rowerze oraz wycieczki po dłuższych szlakach rowerowych. Warto zauważyć, że zwiększająca się liczba entuzjastów krótkich przejażdżek oraz długodystansowych wypraw niesie za sobą liczne i długofalowe korzyści – nie tylko dla otaczającego nas środowiska, lecz także mniejszych społeczności. Wszystko za sprawą tego, że amatorami tego rodzaju aktywności są głównie osoby zamożne, które wydają pieniądze w mniejszych miejscowościach, podtrzymując tym samym przy życiu atrakcje i przyczyniając się do rozwoju oraz zwiększenia dobrobytu, jakim dysponują małe społeczności. Turystykę rowerową należy więc w tym przypadku traktować jako szansę na rozwój lokalnego biznesu, a także możliwość utworzenia dogodnej infrastruktury, z której będzie korzystać także lokalna społeczność. Nie wspominając już o tym, jak bardzo ten rodzaj aktywności może przełożyć się na zmniejszenie częstotliwości korzystania z innych środków transportu i – w długofalowej perspektywie – pozwolić na utworzenie nowych miejsc pracy. Wszystko to złoży się na pozytywny wizerunek obszaru, który w przyszłości będzie mógł czerpać z turystyki rowerowej coraz większe zyski.

Najlepsze miejsca do uprawiania turystyki rowerowej w Polsce

Ilość i różnorodność szlaków w Polsce sprawia, że miłośnicy turystyki rowerowej naprawdę mają w czym wybierać. Według danych GUS i PTTK z ostatnich lat w naszym kraju znajduje się ponad 20 tysięcy kilometrów rowerowych szlaków turystycznych, wiodących przez najbardziej malownicze tereny pomorza, pojezierzy, nizin oraz gór. Jakie regiony warto odwiedzić? Oto nasze propozycje.

• Trasy rowerowe w Beskidzie Śląskim: choć Beskidy są idealnym miejscem do wędrówek po górach i uprawiania kolarstwa górskiego lub downhillu, to nie brak tutaj również szlaków i tras rowerowych, które zachwycą wszystkich miłośników rowerowych wycieczek. Jedną z najbardziej atrakcyjnych tras w tym regionie jest bez wątpienia szlak rowerowy na Skrzycznem. Z racji tego, że ta najwyższa góra Beskidu Śląskiego mierzy aż 1257 m n.p.m., trasa polecana jest przede wszystkim osobom mającym doświadczenie oraz dobrą kondycję. Wysiłek jednak popłaca – zwieńczeniem szlaku jest piękna widokowa trasa biegnąca przez grań Malinowej Skały.
• Trasy rowerowe w Bieszczadach: te jedne z najpiękniejszych gór w Polsce mają do zaoferowania sporo ciekawych i prowadzących przez piękne tereny szlaków rowerowych. Cała siatka tras dla rowerów w Bieszczadach jest dosyć gęsta i zróżnicowana, przez co każdy znajdzie tutaj szlak odpowiedni do swoich potrzeb i możliwości. Turyści rowerowi mogą korzystać nawet z dróg udostępnionych przez Bieszczadzki Park Narodowy. Jedną z najciekawszych jest transgraniczna trasa rowerowa biegnąca od Komańczy do Medzilaborce. Jej długość wynosi aż 160 km, z czego 60 km znajduje się po słowackiej stronie.
• Trasy rowerowe nad morzem: wybrzeże bałtyckie ma aż 775 km długości, po których w większości można swobodnie poruszać się rowerem. Wybrzeże daje nam także sporo możliwości – możemy zarówno wybrać drogę wzdłuż wybrzeża, jak i wyruszyć w głąb lądu, wybierając jeden ze szlaków rowerowych przeprowadzonych przez Żuławy Gdańskie. Jedną z najpopularniejszych tras jest mierzący ponad 30 km Szlak Motławski. Rozpoczyna się w Gdańsku i kończy w Tczewie. Po drodze mamy nie tylko możliwość zobaczenia malowniczych krajobrazów i dzikiej, nadmorskiej przyrody, lecz także lokalnych atrakcji i licznych zabytków, w tym kościoła pw. Św. Anny w Suchym Dębie oraz stare, podcieniowe domy znajdujące się w miejscowości Krzywe Koło.
• Trasy rowerowe na Pojezierzu Mazurskim: Mazury to bez wątpienia jeden z najbardziej atrakcyjnym widokowo obszarów w Polsce. Teren ten obfituje w liczne jeziora oraz niespotykaną nigdzie indziej faunę i florę. Chyba nikogo nie trzeba przekonywać, że to miejsce idealne do uprawiania turystyki rowerowej. W samym 2014 roku otworzono aż 180 km dodatkowych szlaków rowerowych w okolicach Mrągowa. Jednym z ostatnio przedłużonych szlaków jest niezwykle malowniczy Szlak Grodzisk Pruskich. To trasa licząca blisko 60 km - biegnie od Mikołajowa aż do Św. Lipki, przez Mrągowo oraz Kosewo. Po drodze można udać się do Minizoo w Polskiej Wsi, Miasteczka Westernowego w Mrągowie oraz Muzeum Sprzętu Wojskowego. Miłośnicy dzikiej przyrody mogą z kolei wybrać się na rowerową wycieczkę Szlakiem Bocianich Gniazd, a entuzjaści zabytków – Szlakiem Zamków i Rezydencji.

CZYTAJ TAKŻE:

• Co to jest bikepacking?
• Jakie jest obowiązkowe wyposażenie roweru?
• Jak zabezpieczyć rower przed kradzieżą
• Zima na rowerze, czyli ani deszcz, ani śnieg, ani mróz...

Najlepsze trasy rowerowe w Polsce

Nie sposób wybrać kilku najlepszych i najpiękniejszych tras rowerowych w Polsce. Duża różnorodność ukształtowania terenu sprawia, że każdy znajdzie tutaj coś dla siebie. Zarówno ci, którym zależy na rekreacyjnej turystyce rowerowej, jak i miłośnicy rowerowych wyzwań mogą wybierać w wielu znakomitych propozycjach – malowniczych tras w naszym kraju nie brakuje. My polecamy szczególnie:

• trasę rowerową „Roztocze Fatem”: prawdziwa gratka dla wszystkich amatorów zaawansowanej turystyki rowerowej. Szlak „Roztocze Fatem” o długości 261 km, choć niezwykle piękny i atrakcyjny widokowo, zalicza się do tras trudnych, na których preferowany rodzaj roweru to rower górski lub fat-bike. Wyzwanie stanowi nie tylko duża ilość zejść oraz przewyższeń, lecz także konieczność pokonania zarówno ścieżek piaszczystych, jak i przepraw przez strumień. Choć trasa wiedzie w większości czerwonym szlakiem krawędziowym, z powodzeniem można pojechać także szlakiem zielonym, niebieskim, żółtym oraz czarnym. Z racji tego, że odcinki pełnią tutaj rolę łączników, jazda drogami asfaltowymi została zminimalizowana do minimum - „Roztocze Fatem” to w końcu niezwykła okazja do pobycia na łonie natury i odpoczęcia od zgiełku dużego miasta;
• trasę rowerową „Szlakiem Orlich Gniazd”: urokliwa trasa o długości 210 km łączy Kraków z Częstochową i przebiega przez większość jurajskich zamków oraz warowni, zwanych Orlimi Gniazdami – wszystko za sprawą tego, że niektóre z nich zostały zbudowane na skałach o wysokości nawet 30 m. Cała trasa jest dosyć trudna, przez co poleca się ją przede wszystkim doświadczonym rowerzystom, którzy mają dobrą kondycję. W dużej mierze przebiega przez drogi gruntowe, które w wielu miejscach są piaszczyste i kamieniste. Do tego zróżnicowane ukształtowanie terenu: pagórkowate, pełne wyczerpujących podjazdów, ale też i niezwykle atrakcyjnych zjazdów. Plusem jest z pewnością bardzo dobrze oznakowana trasa, więc podczas wyprawy nie musimy koniecznie zaopatrzyć się mapę lub nawigację;
• trasę rowerową „Szlak Wokół Tatr”: malowniczy szlak w rejonie Tatr, który jest znakomitą propozycją dla wszystkich lubiących góry. „Szlak Wokół Tatr” jest transgranicznym projektem rowerowym, w ramach którego polskie oraz słowackie samorządy dążą do stworzenia ponad 250-kilometrowej pętli z trasami rowerowymi, ścieżkami edukacyjnymi i biegowymi. Obecnie miłośnicy turystyki rowerowej mają do dyspozycji odcinek pomiędzy Nowym Targiem a słowacką Trzcianą, na którym można podziwiać przepiękną panoramę Tatr. Ścieżka rowerowa posiada bardzo dobrą jakość nawierzchni, a niektóre odcinki są naprawdę płaskie, przez co znakomicie nadaje się ona dla dzieci i rowerzystów, którzy pragną nieco odpocząć;
• trasę rowerową „Wiślana Trasa Rowerowa”: biegnąca w Małopolsce trasa jest ogólnopolskim projektem trasy rowerowej, który ma prowadzić od źródeł Wisły aż po sam Bałtyk, tworząc tym samym najdłuższą trasę rowerową w Polsce. W pomysł powstania trasy zaangażowanych jest kilka województw, przez których obszary prowadzić będzie szlak liczący docelowo aż 1200 km. Na chwilę obecną atrakcyjność tras znacznie różni się między odcinkami – o ile w niektórych województwach trasy zostały ukończone, o tyle na innych obszarach komfort poruszania się po planowanych trasach pozostawia sporo do życzenia. Do najbardziej polecanych tras do uprawiania turystyki rowerowej można zaliczyć szlak w Małopolsce, który prowadzi bezpiecznymi wałami nadrzecznymi. Odcinek trasy prowadzący z Oświęcimia do Krakowa, a wreszcie Szczucina to możliwość obejrzenia pięknej nadrzecznej przyrody i malowniczego koryta Wisły. Z racji tego, że Wiślana Trasa Rowerowa wyróżnia się bezpieczeństwem i najwyższym stopniem jakości, jest polecana wszystkim miłośnikom jazdy na rowerze;
• trasę rowerową „Wokół Doliny Rospudy”: to jeden z najciekawszych szlaków rowerowych w Dolinie Rospudy. Choć trasa ta mierzy zaledwie 49.3 km i należy do stosunkowo krótkich i łatwych szlaków wycieczkowych w tym regionie, to nie można odmówić jej malowniczości. Jej część biegnie przez Puszczę Augustowską i Dolinę Rospudy - tereny naprawdę warte zobaczenia, dzięki którym odkryjemy w pełni uroki i naturalne piękno regionu Mazur. Szlak rozpoczyna się w Białobrzegach, a kończy w Augustowie. Z powodzeniem nadaje się na wycieczki rowerowe z dziećmi oraz wyjazdy o charakterze rekreacyjnym. Czas przejazdu wynosi około 4 godzin.

Dlaczego warto jeździć na rowerze?

Nie da się ukryć, że jazda na rowerze niesie za sobą wiele korzyści – nie tylko natury zdrowotnej, lecz także praktycznej. Przemieszczanie się na jednośladzie wpłynie pozytywnie na naszą kondycję, samopoczucie oraz wydajność w pracy, a przy tym pozwoli oszczędzić czas i pieniądze. O ekologicznym aspekcie turystyki rowerowej już nie wspominając. Dlaczego warto przesiąść się na rower? Oto kilka powodów:

• możliwość dbania o środowisko: jedna z podstawowych zalet uprawiania turystyki rowerowej. Jeżdżąc na rowerze, dbamy o środowisko naturalne – nie zużywamy paliw kopalnianych, nie zanieczyszczamy powietrza, nie zużywamy istniejącej infrastruktury drogowej, a wreszcie nie nakręcamy przemysłu, który jest zmuszany do coraz większej produkcji. Nie mówiąc już o tym, że wybierając jazdę na rowerze, jesteśmy po prostu bliżej natury i możemy w pełni z niej czerpać;
• oszczędność czasu: wbrew pozorom ten „powolny pojazd” napędzany jedynie siłą mięśni może z powodzeniem pozwolić na oszczędzenie czasu – szczególnie w dużych miastach. Nie zapominajmy, że Warszawa jest najbardziej zakorkowaną stolicą europejską, w której w godzinach szczytu średni czas przejazdu samochodem wydłuża się o prawie połowę. Wybierając rower, nie tylko unikniemy stania w korkach, lecz także zadbamy o nasza kondycję;
• oszczędność pieniędzy: turystyka rowerowa to nie tylko pozytywny wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie, lecz także oszczędność. Wystarczy zastąpić dotychczasowy środek lokomocji rowerem, aby zobaczyć różnicę. Nie musimy wcale rezygnować z samochodu – wystarczy, że zaczniemy np. od dojeżdżania do pracy rowerem. Szybko okaże się, że w skali roku możemy naprawdę sporo zaoszczędzić na paliwie oraz biletach parkingowych. Szczególnie, że w dużych miastach stanie w korkach generuje olbrzymie koszty, z których nie zawsze zdajemy sobie sprawę;
• redukcja wagi: turystyka rowerowa to znakomity rodzaj aktywności dla wszystkich, którym zależy na osiągnięciu wymarzonej sylwetki. Jazda na rowerze, w połączeniu ze zbilansowaną dietą, może przyczynić się do zredukowania niechcianej tkanki tłuszczowej – w końcu jednostajna jazda ze stałą prędkością to nic innego jak trening aerobowy. W czasie wysiłku organizm czerpie energię bezpośrednio z tkanki tłuszczowej, co prowadzi do jej spalania. Efektem tego rodzaju treningów jest więc nie tylko poprawa wytrzymałości i wydolności, lecz także szybsza przemiana materii;
• wydajniejsza praca i nauka: dzięki jeździe na rowerze jesteśmy zrelaksowani, odprężeni i dotlenieni, przez co efektywniej pracujemy. Wszystko za sprawą tego, że dotleniony mózg pracuje szybciej i wydajniej, a my jesteśmy lepiej skoncentrowani, nie mamy problemu ze skupieniem się i poradzeniem sobie w stresujących sytuacjach;
• wzmocnienie mięśni: jazda na rowerze nie tylko poprawia wytrzymałość i moc kończyn dolnych oraz pośladków, lecz także wymusza napięcie mięśni pleców, przedramion oraz brzucha, którego mięśnie mają duży wpływ na stabilizację ciała rowerzysty podczas uprawiania turystyki rowerowej. Dodatkowo ruch wykonywany w trakcie pedałowania pozytywnie wpływa na choroby zwyrodnieniowe stawów i problemy ze stawami kolanowymi, przez co polecana jest w rehabilitacji kończyn dolnych;
• zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia: u osób, które jeżdżą na rowerze, następuje zwiększenie objętości wyrzutowej serca oraz jego pojemności minutowej, co z kolei wpływa pozytywnie na profilaktykę chorób układu krążenia, a także obniża ryzyko zachorowania na miażdżycę, zawały i udary. Wytrenowany mięsień sercowy w czasie spoczynku zmniejsza częstotliwość skurczów, a niższa wartość tętna spoczynkowego jest zjawiskiem bardzo pożądanym dla naszego zdrowia i dobrego samopoczucia.