Maty samopompujące są alternatywą dla karimat i materacy turystycznych. Producenci połączyli w matach lekką wagę karimat z wygodą spania i właściwościami izolacyjnymi materacy tworząc produkt idealny.
Jak działa mata samopompująca?
Wewnątrz każdej maty samopompującej znajdziemy sprężystą piankę, najczęściej poliuretanową, ustrukturyzowaną w komory. Pianka ta - po otwarciu zaworu - rozpręża się, samoczynnie "zasysając" powietrze do środka. Po napełnieniu, które trwa zazwyczaj około 3-4 minut, mata nabiera docelowej grubości. Gdy mata jest już napompowana, zakręcamy zawór. Zwykle nie ma potrzeby dodatkowego dopompowania maty ustami czy pompką, chyba że chcemy uzyskać maksymalną twardość albo gdy mata była bardzo długo przechowywana w pokrowcu i pianka dawno się nie rozprężała. Warto w tym miejscu wspomnieć, że nie dotyczy to też pierwszego napełnienia, ponieważ mata może wyjechać od producenta bardzo mocno fabrycznie skompresowana i wtedy mamy dwie opcje - rozłożyć ją na kilka godzin i dać czas na samoistne napełnienie lub ten pierwszy raz nadmuchać ją ustami, lub jeśli jej zawór to umożliwia - pompką.
Mata samopompująca – podstawa izolacji, współczynnik R-Value
Grubość maty sprzyja również dobrej izolacji od podłoża. Im grubsza mata, tym lepsza izolacja, przy czym znaczenie ma też rodzaj, gęstość i ilość zastosowanej pianki. Czasem producenci oznaczają porę roku na którą przeznaczony jest dany produkt.
Jednym z parametrów opisujących stopień izolacji jest parametr R-Value. Najczęściej używany jest przez ważniejszych producentów, w tym marki Therm-a-Rest, Klymit, Outwell, Pinguin, Sea to Summit i Fjord Nansen. Im wyższy współczynnik R-Value, tym lepszą izolację od zimnego podłoża zapewnia mata. Cienkie maty mogą mieć współczynnik R-Value w zakresie 2-3, te najgrubsze dochodzą do 5-6 i wyżej. Warto jednak pamiętać, że maty o największym R-Value będą też najcięższe, ważąc znacznie powyżej jednego kilograma, tymczasem te najcieńsze mogą ważyć nawet poniżej 500 gram. Żeby to zobrazować - na późnowiosenny i letni biwak albo spanie pod dachem w schronisku wystarczy mata o R-Value 2-2.5. Na zimniejsze warunki szukajmy maty o większym parametrze.
Mata samopompująca czy materac? A może karimata?
Mata samopompująca zdaje się łączyć zalety karimat i materacy pneumatycznych, jednak zawsze mamy jeszcze dwie alternatywy. Karimata jest na pewno rozwiązaniem tańszym i znacznie lżejszym, jednak jej wadą są niekompaktowe wymiary po spakowaniu i niski komfort snu. Śpiąc na karimacie mamy poczucie jakbyśmy spali na podłodze, a na leśnym biwaku nasze ciało odczuje każdy kamień i każdą nierówność. Wadę tą częściowo niwelują karimaty profilowane (np. Therm-a-Rest), niestety kosztem jeszcze mniej wygodnego pakunku do noszenia.
Z kolei najlepsze warunki do spania mamy na klasycznych materacach pneumatycznych, ponieważ są z reguły znacznie grubsze, ich grubość może przekraczać nawet kilkanaście centymetrów. Tutaj jednak mamy drugą stronę medalu - materace takie są znacznie cięższe i trzeba je pompować, co może być męczące, gdy jesteśmy u kresu sił po długim dniu. Zwykłe materace pneumatyczne (z pustymi komorami powietrznymi) nie najlepiej też sprawdzają się na zimnym podłożu, zmrożonej ziemi - powietrze w komorze materaca szybko się schładza i materac zaczyna przekazywać zimno jego użytkownikowi. Rozwiązaniem na chłodniejszą porę roku może być materac pneumatyczny z zapobiegającumi cyrkulacji chłodnego powietrza wewnętrznymi przegrodami oraz z metalizowaną powłoką ekranującą i odbijającą ciepło, wytworzone przez użytkownika.
Jeśli jedziemy na rodzinny biwak autem i rozbijamy się w dużym namiocie familijnym, nie ma co żałować sobie komfortu, tu waga materaca nie ma znaczenia - postawmy na wygodę i komfort spania na grubym, dobrze izolującym "dmuchanym" materacu. Warto!
Natomiast w turystyce pieszej, kajakowej, rowerowej - czyli wszędzie tam, gdzie w naszym plecaku, worku kajakowym czy sakwie waga i wymiary będą miały znaczenie, postawmy na kompromis - matę samopompującą z mniejszą wagą, przy zachowanym komforcie spania. Dodatkowym jej plusem są zwykle małe wymiary po spakowaniu - zwinięta do pokrowca mata może mieć wymiary półtoralitrowej butelki na wodę. Mata taka będzie zatem niemal idealnym rozwiązaniem dla turysty.
Warto jeszcze dodać, że maty i materace często mają różne faktury, które pomagają ciału uzyskać optymalną pozycję snu, a także specjalne silikonowe wstawki lub nadruki, zapobiegające ślizganiu się śpiwora po powierzchni spania.
CZYTAJ TAKŻE:
Jaką grubość maty samopompującej wybrać?
Jak już wcześniej wspomniano - im grubsza mata, tym większa jej waga, ale również większy stopień izolacji od podłoża. Grubość maty wybierajmy biorąc pod uwagę potrzebny nam poziom izolacji, czyli stopień R-Value, a tam gdzie producent nie podaje tego parametru, kierujmy się deklarowaną grubością podaną na opakowaniu. Na jesień i zimę lub po prostu zimne warunki wybierajmy te najgrubsze i z największym parametrem izolacji. Na wiosnę i lato spokojnie wystarczy nam mata o współczynniku R-Value 2-2,5 i grubości 2,5 - 3 cm.
Jaka mata samopompująca będzie najlepsza?
Przy wyborze maty, poza wspomnianymi już parametrami, ważne jest też dobranie właściwego rozmiaru. Większość firm produkuje maty w kilku rozmiarach, przeznaczonych dla osób niższych, średniego wzrostu i wysokich. Oczywistym jest, że musimy kierować się wzrostem. Nic nie stoi wprawdzie na przeszkodzie, by osoba mająca ok. 160 cm wzrostu spała na macie o długości niemal dwóch metrów, jednak wadą takiego wyboru będzie znacznie większa waga do noszenia. Maty w rozmiarach niższym i średnim mają najczęściej szerokość 50-55 cm, natomiast dla osób wyższych 60 cm więcej, są też maty o standardowej długości ale szersze, dla osób tęższych (tzw. wersja "Wide") . Jeśli zatem jesteśmy średniego wzrostu i przy tuszy, wybierzmy matę w większym rozmiarze lub wersję "Wide".
Jak napompować matę samopompującą?
Na pierwsze napełnienie maty warto poświęcić więcej czasu. Należy dać macie czas, żeby napompowała się samodzielnie, ale może być konieczne dodatkowe jej nadmuchanie. Kolejne napełnienia będą już prostsze - pianka wewnątrz ulega rozprężeniu, samodzielnie zasysając powietrze do wewnątrz. Po kilku minutach mata nabiera grubości. Powietrze dostaje się do wnętrza komór przez zawór, który zakręcamy, gdy mata jest już napompowana.
Kilka słów należy również poświęcić transportowi i przechowywaniu maty, gdyż ma to wpływ na jej żywotność. Gdy jesteśmy w drodze, matę najlepiej schować do plecaka – a nie troczyć na zewnątrz, żeby uniknąć ewentualnego zniszczenia przez przebicie czy rozdarcie przez kolce jakiegoś krzewu. Zwróćmy też uwagę, by w plecaku nie leżała blisko ostrych przedmiotów - na przykład raków, które mogłyby ją przebić. Matę powinno się transportować z odkręconym korkiem – stąd konieczność pokrowca.
Po powrocie z wyprawy powinniśmy poświęcić trochę czasu na konserwację maty. Należy ją osuszyć i sprawdzić, czy w środku nie została woda lub wilgoć, co może być powodem namnażania się pleśni. Warto więc kilkukrotnie zwinąć i rozłożyć matę, by nieco „pooddychała” i przewietrzyła się. Najlepsze rozwiązanie to przechowywanie rozłożonej maty z otwartym korkiem. Przyczyny są dwie - zapewnimy wymianę powietrza, co zredukuje ryzyko zapleśnienia wnętrza maty. Po drugie, zapobiegnie to zbijaniu się pianki wewnątrz maty. Długi czas przechowywania maty samopompującej w ciasnym pokrowcu powoduje, że mata stopniowo traci swoje właściwości do efektywnego rozprężania się, co bezpośrednio przełoży się na jej samopompujące właściwości oraz komfort spania i żywotność.
Mata samopompująca jest bardzo dobrym rozwiązaniem na lata, o ile dobierzemy ją zgodnie z naszymi potrzebami i zapewnimy jej odpowiednią konserwację. Gdy dokonamy wyboru, pozostaje tylko wybrać cel kolejnej wyprawy i … testować nasze nowe terenowe łóżko.
ZOBACZ OFERTĘ MAT SAMOPOMPUJĄCYCH:
