Jak się ubrać w góry?

Pogoda w górach potrafi być nieprzewidywalna, niezależnie od sezonu. Każdy, kto sprawdzał prognozy pogody przed upragnionym urlopem wie, jak szybko mogą zmienić się estymacje meteorologów. Jednak są też dobre wieści. Dzięki odpowiedniemu planowaniu i spakowaniu właściwej odzieży znacznie można zwiększyć przygotowanie na większość warunków atmosferycznych zastanych w danej porze roku. Zastanawiasz się, jak się ubrać w góry latem, a jak zimą? Podpowiemy Ci jaką odzież zabrać ze sobą by czerpać przyjemność z wycieczki bez wrażenia dyskomfortu. W końcu stara maksyma miłośników outdooru mówi, że nie ma złej pogody, są tylko niewłaściwe ubrania.

Ubrania na wyjazd w góry – na co zwrócić uwagę?

Ubrania w góry powinny spełniać kilka podstawowych warunków, takich jak:

• termoaktywność – odzież z „oddychających” i utrzymujących stałą temperaturę materiałów (thermolite, coolmax, rhovylon i rhovyl'as itp.) uchroni organizm przed przegrzaniem i wychłodzeniem. Zapewnia optymalne odprowadzanie wilgoci generowanej przez ciało, jednocześnie je docieplając przy niższych temperaturach.
• swoboda i wygoda – ubrania w góry nie mogą krępować ruchów, być zbyt ciasne ani ciężkie. W przypadku koszulek i cieńszych polarów radzimy wybierać ubrania dopasowane do ciała by zachowane było swobodne odprowadzanie ciepła ciała, co jest szczególnie istotne przy podejściu lub wspinaczce. Warstwy wierzchnie powinny być dopasowane tak, by w razie konieczności móc włożyć pod nie grubsze docieplenie.  
• bezpieczeństwo – odzież przeznaczona do górskich wędrówek powinna odprowadzać wilgoć, pot i utrzymywać skórę suchą, co ochroni ją przed otarciami. Z tego też powodu dobrze używać bielizny termoaktywnej bezszwowej. Koniecznie zadbaj o posiadanie warstw chroniących przed przemoknięciem i znacznym wyziębieniem.
• uniwersalność – odpowiednio dobrana letnia odzież w góry będzie doskonałą bazą dla zimowego stroju, dlatego najlepiej wybierać modele uniwersalne, dostosowane do różnorodnych warunków pogodowych.

Rozwiązanie na każdą pogodę? Postaw na warstwowe ubrania w góry!

Nawet przy spokojnej pogodzie inne są warunki i odczuwanie temperatury na szczycie, zboczu zacienionym czy słonecznej grani. Na odsłoniętym plateau znacznie mocniej odczujemy wiatr niż podczas leśnego odcinka. Ponadto podchodząc generujemy znacznie więcej ciepła niż schodząc dlatego najbardziej optymalnym rozwiązaniem jest posiadanie wspomnianego już ubioru warstwowego, czasem zwanego wdzięcznie „ubraniem na cebulkę”.

Bez względu na to, czy to krótka, dwudniowa wycieczka w góry, czy długi, kilkutygodniowy pobyt warstwy pozwolą Ci bez trudu dopasować się do temperatury, zmieniającego się otoczenia i swobodnie zarządzać własnym komfortem. Z czego więc powinny się składać poszczególne elementy przemyślanego ubioru? Bazowa koncepcja zakłada posiadanie 3 warstw, jednak jak zaraz zobaczysz można i należy ją modyfikować.

Warstwa wewnętrzna - bielizna termoaktywna

Bielizna termoaktywna damska lub męska to konieczność, ponieważ ma za zadanie odprowadzać wilgoć i utrzymywać stałą temperaturę ciała. To ważne, szczególnie przy wysiłku podczas wymagającej wędrówki na szlaku w okresie zimowym. Ta część garderoby chroni przed wychłodzeniem, które nie tylko zabiera komfort wędrówki ale może zaowocować przeziębieniem, a co za tym idzie przedwczesnym zakończeniem wyjazdu.

Bielizna termoaktywna to koszulki z krótkim bądź długim rękawem, legginsy i spodenki, a także staniki sportowe. Górne warstwy świetnie sprawdzą się również jako pierwsza warstwa latem. Wybierając materiały najlepiej postawić na szybkoschnące, przyjemne dla ciała mieszanki poliestru, poliamidu i elastanu. Wartą rozważenia alternatywą są tkaniny z domieszką wełny merynosa lub w całości się z niej składające. Są odczuwalnie droższe, schną nieco dłużej, jednak mają znacznie lepsze właściwości termiczne i dużo słabiej przesiąkają brzydkimi zapachami w porównaniu do syntetyków, co ma niebagatelne znaczenie przy długich wyprawach.

Warstwa środkowa - docieplająca

Głównym zadaniem warstwy docieplającej jest utrzymanie ciepła oraz odprowadzanie pary wodnej przy wytężonym ruchu. Jest dobrze „oddychająca” i przewiewna dlatego najczęściej nie nada się na wierzch, chyba że przy bezwietrznej pogodzie. Podczas cieplejszych miesięcy funkcję tę mogą pełnić polary o gramaturze 100-150, cieńsze bluzy z power stretch’em dla intensywniej maszerujących. Jesienią i zima będą to najczęściej polary o gramaturze 150-200, cienkie kurtki z puchu syntetycznego, bluzy hybrydowe. Nawet podczas chłodniejszych miesięcy często lepiej mieć ze sobą dwa cieńsze polary niż jeden o gramaturze 300, ze względu na większą możliwość zarządzania komfortem cieplnym.

CZYTAJ TAKŻE:

• Planujesz wyjazd w góry? Sprawdź, jak się przygotować!
• Ochrona przed deszczem w górach
• Outdoor na cebulkę - warstwowa odzież: podstawowa, średnia i zewnętrzna. Jak dobierać strój warstwowy?
• Jak dobrać bieliznę termoaktywną i termiczną na zimę oraz na lato?
• Jak wybrać idealne buty trekkingowe? Poradnik zakupowy

Warstwa zewnętrzna

Warstwa zewnętrzna stanowi bezpośrednią ochronę przed warunkami atmosferycznymi – wiatrem, deszczem, śniegiem.  Jest kluczowa przy trudnej, wymagającej pogodzie, składają się na nią:

• Kurtki typu hardshell – kurtki z nieprzemakalną i wiatroszczelną membraną, której parametry są wymierne i często podawane przez producentów. 10 000 mm wodoszczelności jest graniczną wartością, od której mówimy o całkowitym nieprzemakaniu. Warto zwrócić uwagę na jak najwyższą wartość parametru oddychalności, co może znacznie wpłynąć na komfort podczas wysiłku w deszczu. Ze względu na sposób laminacji wyróżnia się dwu-, dwu i pół-, i trójlaminaty. Te ostatnie cechują się najlepszym odprowadzaniem wilgoci z ciała, wytrzymałością i pakownością. Mogą posiadać ocieplenie.
• Kurtki typu softshell – powstały jako alternatywa dla hardshelli. Kosztem całkowitej wodoszczelności uzyskano elastyczną, dużo lepiej oddychającą i w znacznym stopniu wiatroszczelną warstwę wierzchnią. Istnieje wiele typów kurtek softshellowych, od cienkich, letnich, przez cienkie z membraną windstopperową, po grubszy softshell z ociepleniem polarowym. Im grubszy materiał tym większą ilość wiatru zatrzymuje, a te z zastosowanym dodatkowym windstopperem całkowicie chronią przed przewianiem. Bardzo uniwersalna, całoroczna odzież.
• Kurtki puchowe, naturalne i syntetyczne – różnej grubości kurtki, które przede wszystkim dogrzewają i utrzymują ciepło, często chroniąc przed wiatrem. Jaka jest różnica? Puch naturalny jest zdecydowanie bardziej kompaktowy, lepiej grzeje, ale znacznie gorzej reaguje na wilgoć niż puch syntetyczny. Jest też trudniejszy w konserwacji. Kurtki z puchu naturalnego poleca się jako docieplenie przy zejściu lub na szczycie, syntetyczne sprawdzą się zarówno jako warstwa wierzchnia jak i pośrednia (w cieńszym wydaniu).

• Spodnie w góry - to, jakie spodnie powinieneś wybrać, zależy od pory roku, na jaką planujesz swoją wycieczkę. Materiał, z którego będzie wykonana ta część garderoby, musi być wytrzymały, aby, w razie upadku czy zahaczenia o gałęzie lub skały, skutecznie chronił przed urazem i zniszczeniem ubrania. W lecie najlepiej wybrać spodnie z lekkich i przewiewnych materiałów. Idealne w tym okresie będą długie lub krótkie spodnie softshellowe, które zapewnią świetną oddychalność i w razie potrzeby szybko wyschną. Jeśli jednak planujesz wyprawę w okresie zimowym i zastanawiasz się jakie spodnie zabrać to dobrym wyborem będą te wykonane z grubszego softshellu, z windstopperem, plus legginsy termoaktywne. Można też spróbować zabrać cieńsze spodnie softshellowe z bielizną termiczną - takie rozwiązanie sprawdzi się późną jesienią i podczas łagodnej zimy, przy słabym wietrze. Warto pamiętać, że mężczyźni lżej odczuwają chłód i szybciej się pocą niż kobiety, więc przy tej samej pogodzie Panom wystarczą średniej grubości spodnie softshellowe, Panie natomiast mogą już potrzebować dodatkowo grubej bielizny.

Należy dodać, że są to jedynie ogólne koncepcje, a wyspecjalizowane, outdoorowe firmy często oferują rozwiązania hybrydowe, odzież, która w zależności od pogody i potrzeb może być warstwą pierwszą lub drugą, albo środkową i wierzchnią. Wraz z nabytym doświadczeniem zaczniesz lepiej dostrzegać jak reaguje Twoje ciało na wysiłek i temperaturę, co pozwoli jeszcze lepiej zoptymalizować wybór ubioru na szlak.

Jak się ubrać w góry - o czym jeszcze warto pamiętać?

Jedną z najważniejszych rzeczy, o których musisz pamiętać przed wyprawą w góry, są porządne buty trekkingowe lub hikingowe. To rzecz niezbędna, gdyż stanowi punkt styku ze zróżnicowaną, górską nawierzchnią. Obuwie musi być odpowiednio dopasowane, nie za małe i co ważne – nie za duże. Odpowiednia twardość podeszwy i amortyzacja znacząco wpływa na komfort i bezpieczeństwo, przy czym warto pamiętać, że najtwardsze nie zawsze znaczy najlepsze. Podeszwy o twardości C-D świetnie sprawdzą się na trudnych, stromych lub oblodzonych szlakach, na nizinie jednak nie będą zbyt wygodne, zwłaszcza przy dłuższych trasach.  Jeżeli planujesz chodzić w zróżnicowanych warunkach atmosferycznych wybierz membranowe buty za kostkę – uchronią Twoje stopy przed przemoczeniem.

Dodatkowo w zimę nie zapomnij o raczkach - gumowych nakładkach na obuwie z metalowymi pinami. Zajmują niewiele miejsca, a znacząco zwiększają bezpieczeństwo na zaśnieżonych trasach. Istotny jest również dobrze dobrany plecak, z regulacją, pasami biodrowym i piersiowym, dobrym systemem wentylacji pleców. Zawsze, a zwłaszcza w zimie, należy mieć ze sobą czapkę i rękawiczki, przy czym w od wiosny do jesieni zazwyczaj wystarczą cieńsze, wykonane z wiatroszczelnych materiałów.