Uwielbiacie biwaki i długie wyprawy na łonie natury, a rozpalanie ognia to dla was prawdziwa czarna magia? A może zależy wam na czasie i lubicie wygodę? Niezbędnym elementem waszych podróży - krótszych i dłuższych - będzie zatem kuchenka turystyczna. Suchy prowiant spożywany przez całą wyprawę jest udręką, a ciepła zupa lub herbata - marzeniem. Gorący posiłek nie tylko skutecznie cię rozgrzeje i nasyci, lecz także poprawi humor.
Oczywiście możecie wybrać turystyczny termos, który pozwoli wam przechować gorące napoje i posiłki, ale mimo naprawdę dużych możliwości, nawet termos nie poradzi sobie z utrzymywaniem temperatury podczas kilkudniowych wypraw. Kuchenki turystyczne współcześnie są małe, lekkie i wygodne, dlatego warto się w taką zaopatrzyć. No właśnie. Jaką?
Jak wybrać kuchenkę turystyczną?
Na początku musisz zastanowić się, w jakim celu będziesz używał swojej kuchenki turystycznej. Jeśli wystarczają ci wyłącznie zupki chińskie, kawa i herbata, potrzebujesz zupełnie innego modelu niż pasjonaci wyszukanej kuchni. Ważne jest również, czy zabierzesz ją w piesze wędrówki, rowerowe wyprawy czy podróże samochodem lub samolotem. Znaczenie ma także położenie celu Twojej podróży – nie wszystkie kuchenki sprawdzają się na dużych wysokościach czy w ujemnych temperaturach. Kilka modeli posiada funkcję ochrony płomienia przed wiatrem. Nie bez znaczenia jest również prawdopodobieństwo wystąpienia awarii, a więc łatwość naprawy czy nawet odpowiedniego uruchomienia. Na rynku dostępny jest szeroki wybór kuchenek turystycznych. Można je podzielić ze względu na kilka parametrów. Musisz zastanowić się ile osób będzie korzystało z kuchenki, na jakiej wysokości będziesz gotować obiady, podczas jakiej pory roku, w jakiej temperaturze, jak daleko od cywilizacji? Dużo informacji? Spokojnie, pomożemy ci wybrać odpowiednią.
Kuchenki gazowe
Turystyczne kuchenki gazowe są proste w użyciu, lekkie oraz poręczne, a ich dodatkową zaletą jest fakt, że nie brudzą naczyń. Jednak zanim zdecydujesz się na jej zakup zastanów się dobrze. W przypadku kuchenek gazowych należy bowiem uważać na spadek ciśnienia atmosferycznego oraz temperatury, ponieważ na dużych wysokościach mogą się okazać po prostu niewydolne. Problemem może okazać się także trudna dostępność butli i kartuszy oraz zakaz wnoszenia ich na pokład samolotu. Palniki gazowe to wydatek rzędu 50-150 zł, zaś na kartusze musimy wydać do 40 zł. Kartusz to pojemnik jednorazowego użytku fabrycznie napełniony gazem. Na świecie znajdziecie rodzaje kartuszy gazowych:
- nakręcane - zgodne z normą EN 417 i produkowane przez większość firm oraz sprzedawane w wielu miejscach świata;
- z połączeniem rozporowym - produkowane przez firmę Campingaz, są najpopularniejsze w Europie Zachodniej, a w niektórych miejscach są wręcz jedynymi dostępnymi;
- nabijane - rzadko spotykane ze względu na fakt, że po połączeniu z kuchenką nie można ich zdjąć bez całkowitego opróżnienia. Przy połączeniu pojemnika przebijanego z palnikiem, należy przebić kartusz iglicą palnika. Kuchenka nie posiada żadnego zaworu ani gwintu. Ich plusem jest cena, a minusem – brak możliwości wielokrotnego użytkowania kartusza
Kuchenki gazowe najlepiej sprawdzają się na biwakach. Dobrym przykładem przystępnej cenowo i funkcjonalnej kuchenki będzie model CRUX LITE szwedzkiej firmy Optimus. Kompaktowy palnik gazowy po złożeniu mieści się w dłoni. Duża moc do 3000 W pozwala na szybkie zagotowanie wody czy ugotowanie posiłku.
Ta kuchenka gazowa zajmie po złożeniu niewiele miejsca, a ponadto jest lekka i wytrzymała. Kuchenka przeznaczona jest do eksploatacji z pojemnikami gwintowymi z zaworem na mieszankę Butanu-Izobutanu-Propanu Pinguin, Optimus, Primus, MSR, Coleman, GoSystem lub podobnymi, spełniającymi normę EN 417. W komplecie - funkcjonalne i lekkie pudełko z tworzywa.
W zależności od rodzaju palnika (pasującego do kartuszy przebijanych, kartuszy z zaworem lub kartuszy gwintowanych) powinniśmy pamiętać o zaopatrzeniu się w odpowiedni rodzaj pojemnika z gazem. Możemy także kupić adapter umożliwiający podłączenie palnika do kartuszy gwintowanych z kartuszami przebijanymi.
Kuchenki turystyczne a norma EN 417
Jest to europejska specyfikacja, której polska nazwa brzmi: „Jednorazowe pojemniki metalowe na gaz płynny z zaworem lub bez do przenośnych urządzeń gazowych. Konstrukcja, kontrola, badania i znakowanie”. Norma ta dotyczy właściwie wszystkich kartuszy dostępnych na rynku, niezależnie czy posiadają one zawór czy nie. Norma EN 417 nie określa więc z jakim kartuszem mamy do czynienia, ani też do jakiego kartusza pasuje nasz palnik. Pamiętajcie więc, że jeśli na palniku i kartuszu jest napisane „EN 417”, to wcale nie oznacza, że oba elementy będą do siebie pasować: palnik może być przeznaczony do kartuszy gwintowanych, a „pasujący” do niego kartusz okaże się przebijany.
Kuchenki turystyczne na paliwa płynne
Ten typ kuchenek, w przeciwieństwie do turystycznych kuchenek gazowych, zasilany jest najczęściej benzyną, a w niektórych przypadkach także naftą i ropą. Niegdyś były cięższe i mniej wygodne niż ich gazowe odpowiedniki, ale ostatnimi czasy producenci postarali się, by najnowsze modele - przede wszystkim te zasilane benzyną - nie stanowiły już zbyt dużego obciążenia. Są bardzo trwałe, sprawdzą się na dużych wysokościach i niskich temperaturach, dlatego chętnie wykorzystywane są przy wspinaczkach wysokogórskich. Dostępność paliwa płynnego na całym świecie jest powszechna oraz jest ono tańsze niż pojemniki z gazem. Coś na co powinniście zwrócić uwagę to jednak jakość paliwa. Jeśli trafimy na to gorszej jakości, częściej będziemy musieli czyścić palnik. Do ich wad zaliczyć jednak należy z pewnością dosyć skomplikowaną obsługę i fakt, że mogą smolić naczynia. Kuchenka turystyczna na paliwa płynne składa się z palnika, butli wyposażonej w pompkę i wężyka łączącego te dwa elementy. Pompka ma za zadanie wytwarzanie ciśnienia wypychającego paliwo z butli. Kiedy znajdzie się ono już w palniku, pod wpływem ciepła paruje, a jego opary spalają się generując ciepło.
Kuchenki turystyczne na paliwa stałe
Te urządzenia są bardzo lekkie, stanowią doskonałe rozwiązanie na piesze wędrówki. To najtańszy rodzaj kuchenek turystycznych, ale też najmniej efektywny. Niezbędne do ich działania jest paliwo turystyczne, czyli tabletki, kostki lub żele. Niewątpliwym minusem tego typu kuchenek jest niska wydajność - ciężko na nich ugotować nawet niewielkie ilości wody. Nieco lepiej w tym zakresie sprawdzają się kuchenki na paliwo żelowe, mające zastosowanie w wojskowych kocherach. Cena żelu to ok. 20 zł, zaś kochera 10 zł. Za paliwo turystyczne zapłacić musimy ok. 15 zł.
Kuchenki turystyczne na alkohol
Do działania palników tej kuchenki turystycznej niezbędne są opary spirytusu. Jej wielkim plusem jest dostępność oraz niska cena. Palniki na spirytus nie kosztują więcej niż 40 zł, a zakup spirytusu (denaturatu) również nie zrujnuje budżetu. W prosty sposób można ją skonstruować samodzielnie. Doskonała na wszelkie wyprawy survivalowe.
Kuchenki wielopaliwowe
Tego typu kuchenki rozwiążą większość problemów z dostępnością paliwa, z jakimi może zetknąć się globtroter wędrujący po świecie. Kuchenki wielopaliwowe działają na większości dostępnych paliw turystycznych – spalają gaz, naftę, benzynę, olej napędowy, alkohol, itp. Zmiana paliwa z gazu na paliwa ciekłe wiąże się zwykle z wymianą dyszy, przy używaniu cięższych paliw konieczne jest regularne jej czyszczenie. W większości modeli zastosowany jest system podgrzewania paliwa przed jego doprowadzeniem do palnika – to pozwala na wydajną pracę kuchenki na wysokościach i przy niskiej temperaturach. Zakup tego typu kuchenki to wydatek od 280 zł do nawet 1000 zł.
Kuchenki turystyczne elektryczne
Niebagatelny wybór oraz największy przedział cenowy sprawiają, że kuchenki turystyczne elektryczne cieszą się dużą popularnością. Jednak sprawdzają się wyłącznie w miejscach, gdzie dostępny jest prąd. Bez problemu możemy zabrać je ze sobą na camping oraz do domków letniskowych. Kuchenki turystyczne elektryczne są efektywne, szybko się nagrzewają. Ich moc zaczyna się od 1kW, sięga do 2,5 kW. Najczęściej są duże, dwupalnikowe. Zakres cenowy to 70 – 2 000 zł.
CZYTAJ TAKŻE:
Cechy dobrej kuchenki turystycznej
Kiedy już znacie różne rodzaje kuchenek turystycznych, warto poznać rozwiązania, które sprawią, że kuchenka spełni swoją funkcję w miejscu, gdzie się wybieramy. Oto kilka praktycznych wskazówek, które pozwolą bezbłędnie wybrać najlepszą kuchenkę turystyczną:
Budowa kuchenki turystycznej
Pamiętajcie, że może zdarzyć się sytuacja, gdy kuchenki będziecie używać z dala od cywilizacji. Dlatego bardzo istotne jest by jej budowa była maksymalnie prosta, a co za tym idzie – bezawaryjna. Najpierw zwróćcie uwagę na jej wagę - palnik nie powinien być zbyt ciężki. Te lżejsze ważą na ogół około 70–80 g, ale w przypadku bardziej skomplikowanych układów i większej ilości elementów mogą ważyć nawet do 100 czy nawet 600 g. Ponadto montaż, demontaż czy zwykłe czyszczenie może okazać się nie lada wyczynem, jeżeli nie jesteś wprawionym podróżnikiem wybierz prosty sprzęt. Naprawa usterek jest znacznie trudniejsza w kuchenkach o skomplikowanej budowie. Dlatego o ile nie jesteś wprawionym w bojach “starym wyjadaczem” turystycznym, rozejrzyj się za najmniej skomplikowanymi kuchenkami turystycznymi. Zwróć także uwagę na opakowanie kuchenki - czy jest wyposażona w odpowiedni futerał lub pokrowiec, chroniący przed uszkodzeniem i zanieczyszczeniami? Dobra kuchenka turystyczna powinna zawierać ponadto zestaw serwisowy, który stanowi duże ułatwienie i wygodę. Także odpowiednia możliwość regulacji płomienia kuchenki jest bardzo ważna! Dzięki niej unikniesz oparzeń i przykrych wypadków.
Pracę z palnikiem może ułatwić piezozapalnik, w który wyposażony jest na przykład model MINIMO ADVENTURE marki Jetboil oraz LITE PLUS firmy Primus. Te kuchenki turystyczne to zestawy do szybkiego gotowania na biwaku lub podczas górskich wędrówek, także podczas wspinaczki wielkościanowej. W skład takiego zestawu wchodzi litrowy kubek, wspomniany palnik z piezozapalnikiem, dzięki któremu nie ma potrzeby używania dodatkowego źródła ognia, oraz podstawka pod kartusz. Pół litra wody zagotuje się na nim w ok. 2,15 min, a to wystarczy na dwa kubki ulubionego napoju lub zalanie liofilizatu. Zestaw tego typu przeznaczony jest dla maksymalnie 2 osób. Taka kuchenka turystyczna posiada zwykle radiator, który ograniczając straty ciepła wpływa na wydajność kartusza i skraca czas gotowania. Nie zapominajcie jednak, że każdy sprzęt bywa zawodny, fakt, że kuchenka posiada piezozapalnik nie zwalnia was z obowiązku posiadania innego źródła ognia. Zawsze miejcie przy sobie zapalniczkę, zapałki lub krzesiwo.
Ochrona przed wiatrem
Wybierając się na przykład w góry, trudno nie spodziewać się wietrznej pogody. Dlatego bardzo ważnym elementem, na który koniecznie musicie zwrócić uwagę podczas zakupów to fakt, czy nasza potencjalna kuchenka turystyczna posiada ochronę przed wiatrem. Czasem osłony przeciwwietrzne są na stałe dołączone do kuchenek. Możecie także dokupić oddzielną, lekką, aluminiową osłonę. Gorzej gdy zapomnicie o tym elemencie. Nie posiadając osłony przed wiatrem możecie się jeszcze ratować karimatą lub własnym ciałem, co nie jest ani wygodne, a czasem może być niebezpieczne.
Kuchenka turystyczna musi być stabilna
W terenie rzadko udaje nam się znaleźć idealnie równą powierzchnię do gotowania. Dlatego bardzo istotna jest stabilność, na którą musicie zwrócić uwagę podczas wyboru kuchenki turystycznej. Najbardziej stabilne są palniki o szerokiej podstawie, która nie jest na stałe przymocowana do kartuszy tylko zintegrowane ze wspornikami. Niektórzy producenci oferują w swoich produktach dodatkowe stabilizatory – dla kartuszy i menażek jak kuchenka gazowa JETBOIL MINIMO CARBON. Mimo że to rodzaj kuchenki gazowej, sprawdzi się także w temperaturach poniżej zera, do -6 stopni Celsjusza. Posiada piezozapalnik oraz menażkę o pojemności jednego litra. Cały zestaw, wraz ze stabilizatorem, mieści się w dołączonym kubku, dlatego jest doskonałym rozwiązaniem pod kątem logistycznym. Ponadto, dla osób które także na szlaku górskim lubią trzymać fason, istnieje możliwość wyboru koloru kubka.
Jaką moc powinna mieć kuchenka turystyczna?
Przeglądając oferty kuchenek turystycznych na pewno zauważycie, że posiadają one parametry w postaci mocy palnika, wyrażonej w watach (W). Im mniejsza moc palnika, tym wolniej zagotuje się wam woda, ale również mniej paliwa zużyjecie. To, jaką moc kuchenki turystycznej wybrać powinno być zależne od jej przeznaczenia. Produkty o większej mocy będą wam potrzebne w miejscach o trudnych warunkach – wietrzne, zimne i z niskim ciśnieniem. Jeśli planujecie raczej lekkie trasy, osłonięte od wiatru i nigdzie się nie spieszycie, możecie wybrać modele o mniejszej mocy, co pozwoli wam zaoszczędzić na paliwie.
Szukasz kuchenki na wyprawę i nie wiesz na jaką się zdecydować - napisz do nas, zadzwoń albo odwiedź któryś z naszych sklepów stacjonarnych. Postaramy się pomóc!
