Bouldering to typ wspinaczki polegający na dostaniu się na szczyt kilkumetrowego głazu bez asekuracji. Te głazy – naturalne lub sztuczne – mają do czterech metrów wysokości i otoczone są specjalnymi materacami pozwalającymi uniknąć kontuzji w razie upadku. Bouldering jest sportem zyskującym na popularności, ponieważ świetnie spełnia rolę ciekawszej wersji tradycyjnego treningu siłowego.
Czym jest bouldering?
Pojęciem boulderingu określa się wspinanie na naturalnie występujące kamienie lub głazy, a także sztuczne ścianki przystosowane do tego typu wspinaczki. Sport ten można więc uprawiać zarówno w terenie, jak i na specjalnych halach wspinaczkowych z boulderami. Ważną regułą boulderingu jest wspinanie się bez asekuracji w formie uprzęży i lin. Bez asekuracji nie oznacza jednak niebezpiecznie. Pod każdym boulderem rozkłada się specjalne materace asekuracyjne chroniące podczas upadku. Wspinając się w terenie, dodatkową zasadą jest zespołowość. Gdy jedna osoba się wspina, pozostali stoją pod głazem z wyciągniętymi ku górze rękami, aby nakierować oderwanego od ściany wspinacza na materac.
W tym sporcie najbardziej liczy się wybrana droga na szczyt, a nie czas dotarcia czy wysokość. Wynika to z faktu, że ten sam głaz można zdobyć z różnych stron. Łatwiejsza droga wspinaczkowa przeznaczona dla początkujących angażuje zazwyczaj tylko ręce. Nie wymaga także znajomości technik boulderingowych, aby poradzić sobie z wejściem. Trudniejsze trasy dedykowane dla doświadczonych wspinaczy i profesjonalistów mogą wymagać odpowiedniego, jednoczesnego użycia mięśni rąk i nóg.
Bouldering jest dziedziną sportu, której skalę określa się na podstawie poziomu trudności trasy na szczyt. Istnieje kilka takich skal znanych w świecie boulderingu. Najprostsza posiada oznaczenia od I (najłatwiejsza trasa) do VI (najtrudniejsza). Najpopularniejszą w Europie, profesjonalną skalą trudności boulderingu jest skala francuska, w której najtrudniejszy głaz ma poziom 8C+. Czasem korzystanie ze skali na naturalnych głazach może okazać się bardzo zaskakujące. Doświadczony wspinacz trenujący w skałach wapiennych, może mieć początkowo problem wspiąć się po najprostszych trasach na przykład głazów granitowych.
Kto może zacząć bouldering?
Aby rozpocząć przygodę z boulderingiem nie jest wymagana ponadprzeciętna sprawność fizyczna. Dobra koordynacja ruchowa oraz umiarkowana aktywność fizyczna są wystarczające aby rozpocząć, i z sukcesem kontynuować trening wspinaczkowy. Nie mniej treningi na siłowni przed przyjściem na ściankę ułatwią pierwsze zmagania wspinaczkowe. Zapewni to łatwiejszy start, ale nie jest koniecznością. Bouldering opiera się głównie na wypracowanej technice, a tylko częściowo na sile. Bo to właśnie dobra technika wspinania sprawia, że mniej angażujemy mięśnie.
Jaki sprzęt potrzebny jest do uprawiania boulderingu?
Jedną z największych zalet boulderingu są niskie koszty rozpoczęcia swojej przygody z tym typem wspinaczki. Najważniejsze, aby ubrać się w sportowe, wygodne ubrania, które nie będą ograniczały swobody ruchów. Bouldering najlepiej zacząć na hali wspinaczkowej dedykowanej tej dziedzinie sportu. W takim miejscu będziemy mogli wypożyczyć niezbędny sprzęt oraz pod okiem instruktora postawić pierwsze kroki na ściance. Nie musimy więc narażać się na niepotrzebne koszty w momencie, kiedy nawet nie wiemy czego dokładnie potrzebujemy.
A potrzebujemy przede wszystkim odpowiednie oraz dobrze dobrane obuwie wspinaczkowe o dobrej przyczepności. Wypożyczenie butów wspinaczkowych pozwala na przetestowanie różnych marek i modeli. Gdy spodoba nam się bouldering będziemy wiedzieli jakich butów wspinaczkowych szukamy.
Kolejną rzeczą niezbędną przy każdym rodzaju wspinaczki, również boulderingu, jest magnezja. Możemy zaopatrzyć się w wersję płynną lub w proszku. Magnezja jest preparatem, który po zaaplikowaniu na ręce zmniejsza ich potliwość. Magnezję można kupić wcześniej lub wypożyczyć na miejscu, jeśli wybieramy się na ściankę. Dzięki temu dowiemy się też, jaki rodzaj magnezji jest mile widziany w miejscu, w którym będziemy się wspinać. Do magnezji w proszku oczywiście konieczny jest też woreczek na magnezję.
Przebywając w środowisku pasjonatów o ogromnej wiedzy i doświadczeniu, przyjdzie moment, w którym będziesz chciał wybrać się z nimi na bouldering w terenie. To kolejny etap nauki pozwalający szlifować technikę oraz swoją intuicję. W naturalnych warunkach nie mamy wytyczonych tras z zaznaczeniem stopnia ich trudności, ani podpowiedzi jak zdobyć dany głaz. Aby wspinać się na naturalne skały będziesz potrzebował dodatkowo crashpady, czyli materace asekuracyjne, które rozkłada się pod boulderem, na który się wspinamy.
Gdzie warto zacząć trenować bouldering?
Ścianki wspinaczkowe są najlepszym miejscem żeby zacząć bouldering, ponieważ pozwalają poznać świat tego sportu w kontrolowanych warunkach. Wszystkie ścianki są przygotowane przez profesjonalistów tak, aby były maksymalnie bezpieczne. Instruktorzy będący na miejscu wprowadzą w świat wspinania się na bouldery oraz nauczą podstawowych technik. To najlepsza droga na start. Poznając lokalnych pasjonatów boulderingu zyskujesz nowych przyjaciół oraz mentorów, z którymi będziesz mógł wybrać się na wspinanie w terenie.
Kolejnym plusem udania się na sztuczną ściankę wspinaczkową jest fakt, że możemy zobaczyć alternatywne trasy wejścia na ten sam głaz. Każda trasa oznaczona jest innym kolorem i różni się stopniem trudności. Dzięki poznaniu w praktyce skali trudności lepiej zauważysz postęp w swoich umiejętnościach wspinaczkowych.
Jak wygląda dobra rozgrzewka przed treningiem boulderingu?
Intensywna rozgrzewka przed rozpoczęciem zdobywania ściany jest konieczna i wykonuje ją każdy, nawet najbardziej doświadczony wspinacz. Dzięki rozgrzanym mięśniom unikniesz kontuzji oraz zakwasów. Ćwiczenia sprawią, że początki na boulderze będą łatwiejsze i przyjemniejsze, a rozgrzane mięśnie będą lepiej pracowały podczas wysiłku na ściance. Dobra rozgrzewka powinna zawierać ćwiczenia wydolnościowe, podniesienie tętna, ale też rozruszanie i rozciągnięcie całego ciała.
CZYTAJ TAKŻE:
Jakie są zalety ćwiczenia boulderingu?
- Rozpoczęcie boulderingu nie wiąże się z dużymi wydatkami - wystarczy przyjść na halę wspinaczkową, tzw. boulderownię. Na miejscu wypożyczysz cały potrzebny sprzęt.
- Wspinanie może stanowić urozmaicenie regularnych treningów na siłowni. Bouldering sam w sobie stanowi świetny trening siłowy – wzmacnia ciało i mięśnie rąk, nóg oraz pleców, a także pomaga w zachowaniu gibkości i dobrej sprawności fizycznej.
- Wspinając się na boulder pokonujemy swoje słabości tj. dyskomfort związany z upadkiem lub lęk wysokości.
- Zdobycie głazu lub wejście na ściankę daje niesamowitą satysfakcję. Osiągnięcie celu wpływa doskonale na nastrój, ale też poczucie własnej wartości i pewności siebie.
- Zyskujemy przyjaciół, którzy mają taką samą pasję. Atmosfera w boulderowniach jest niesamowita – pełna wsparcia, motywacji oraz pomocy. Dodatkowo obracając się w kręgach wspinaczy możemy się rozwijać, wybierając się z nimi chociażby na bouldering w terenie.
Popularne miejsca do boulderingu w Polsce
Południe Polski to raj dla wspinaczy – zarówno pasjonatów klasycznej wspinaczki z asekuracją, jak i miłośników boulderingu. Formacje skalne są różnorodne, dlatego można sprawdzić się w różnych warunkach, czyli na skałach wapiennych, granitowych oraz piaskowcach. Najpopularniejsze kierunki wspinaczy to Jura Krakowsko-Częstochowska oraz Sudety.
W Jurze Krakowsko – Częstochowskiej najatrakcyjniejszy dla pasjonatów boulderingu jest Zimny Dół, leżący około 25 km od Krakowa. Raj dla wspinaczy stanowią skały wapienne o wysokości do 2 metrów, z wnękami wypłukanymi przez wodę. Na wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej znajdują się także pojedyncze formacje skalne oraz głazy, które chętnie są wybierane do uprawiania boulderingu. Dobrze znane w środowisku wspinaczy są także leżące praktycznie obok siebie „Góra Kołoczek” oraz „Góra Zborów” – znajdujące się około 60 km od Częstochowy. Dla turystów spacerujących po okolicy, jedną z atrakcji jest obserwowanie zmagań wspinaczy. Osoby jeżdżące tam na wspinaczkę mogą z kolei odpoczywać delektując się pięknem okolicznego lasu i malowniczymi krajobrazami.
W Małopolsce - poza Jurą - warto wyruszyć także na wschód, do znajdujących się około 35 km od Tarnowa Ciężkowic (Pogórze Ciężkowickie) - tutaj z kolei można spróbować wspinaczki na skały piaskowca.
Sudety to równie często wybierany kierunek do uprawiania boulderingu. Okolice Jeleniej Góry obfitują w skałki granitowe oraz piaskowce, więc warto się tu wybrać aby ćwiczyć bouldering na różnych materiałach. Najpopularniejsze skałki granitowe znajdują się w Sokolikach (Górach Sokolich), leżących około 16 km od Jeleniej Góry. Z kolei wspinaczki na piaskowce można spróbować w Kamiennej Górze (35 km od Jeleniej Góry). Fantastyczne piaskowcowe skałki mamy też w Górach Stołowych, tu obowiązuje jednak zakaz uprawiania boulderingu, nałożony przez dyrekcję Parku Narodowego Gór Stołowych. Ale tuż za granicą w czeskiej części tych gór bouldering jest legalny, udostepniony jest tu cały rejon boulderowy. To Bor koło Machova, znajdujący się na zachód od polskich Błędnych Skał. Najłatwiej dojechać tu od Kudowy, można też wybrać się na pieszą wycieczkę z Pasterki.
Bouldering czy wspinaczka z asekuracją?
Obie wersje, zarówno bouldering, jak i klasyczna wspinaczka z asekuracją są niesamowicie angażujące oraz dają ogromną satysfakcję. Warto spróbować obu wariantów aby samemu zdecydować co jest dla nas ciekawsze. Można również uprawiać je zamiennie i równocześnie rozwijać swoje umiejętności wspinaczkowe.
Największą różnicą jest to, że w boulderingu to technika jest kluczowa – liczy się stopień trudności danej trasy, zamiast wysokości czy szybkości, jak w przypadku klasycznej wspinaczki. Bouldering wymaga umiejętności przewidywania kolejnych ruchów, wyobraźni przestrzennej oraz intuicji. Musimy zmierzyć się też z brakiem asekuracji, choć wysokości w tym przypadku nie są duże. Kolejną kwestią jest to, że spadając z bouldera musimy zaczynać wspinanie od początku. Klasyczna wspinaczka daje możliwość odpoczynku w dowolnym momencie i kontynuację w miejscu, w którym się przerwało.
