Wspinaczka jest sportem przynoszącym bardzo dużo satysfakcji. Niezależnie od wieku początkującego wspinacza, poprawia sprawność fizyczną, ale również wpływa na siłę charakteru oraz wytrwałość w dążeniu do celu. Wbrew pozorom, aby zacząć wcale nie trzeba inwestować dużych środków finansowych – wystarczy przyjść na ściankę i wypożyczyć niezbędny sprzęt. Na miejscu można liczyć na pomoc instruktorską. Naukę wspinania kontynuuje się wśród natury – w skałkach oraz podczas wspinaczki górskiej.
Wspinaczkowe ABC
Rozmawiając o wspinaczce możemy mieć na myśli różne aktywności fizyczne. Pod tym pojęciem kryje się wspinanie na ściance wspinaczkowej, w skałkach i w górach typu alpejskiego - np. w Tatrach. Oprócz tego ogólnego rozróżnienia mamy też różne techniki wspinania oraz inne kryteria klasyfikacji.
Zdecydowanie najbardziej popularną i jednocześnie dostępną formą wspinaczki jest ta na ściankach wspinaczkowych. W każdym większym mieście znajduje się minimum jedno miejsce, gdzie można spróbować tego sportu bez większych wydatków. Odpowiednie buty, uprzęże czy nawet magnezję można wypożyczyć na miejscu. Jednocześnie możemy liczyć na pomoc instruktorską podczas pierwszych prób na ściance.
Kolejną formą jest wspinaczka skałkowa, która pozwala w otoczeniu natury i pięknych krajobrazów aktywnie spędzać czas. Oczywiście jest to także bardziej ryzykowna forma wspinania, więc w skałki osoba początkująca powinna wybierać się z bardziej doświadczonymi partnerami lub z instruktorem.
I na koniec wspinaczka górska, która jest jeszcze bardziej wymagająca pod względem kondycyjnym i siłowym. Pod tym pojęciem rozumiemy wspinaczkę w górach typu alpejskiego, czyli przede wszystkim w naszych Tatrach (taternictwo letnie i zimowe) oraz Alpach (alpinizm w górach lodowcowych). Ale jak zacząć wspinać się w górach? O tej formie wspinania możemy pomyśleć wówczas, gdy mamy za sobą jakiś czas regularnej wspinaczki w różnych warunkach - na ściance i w skałkach, w których zdobędziemy stosowne doświadczenie oraz wiedzę. Bez odpowiednich kwalifikacji trudny, górski teren oraz nierzadko ekstremalne warunki pogodowe mogą okazać się nawet zabójcze. W górach z każdym kolejnym wyjściem możemy stopniowo zwiększać stopień trudności, czyli wspinać się na coraz ambitniejszych drogach.
Dlaczego wspinaczka to dobry wybór?
Chcąc się wspinać nie trzeba wcale przechodzić całej drogi od ścianki wspinaczkowej do Gór Wysokich. Niektórym w zupełności wystarczy rekreacyjna wspinaczka na ściance czy w skałkach, jako zamiennik siłowni czy sposób na aktywne spędzanie wolnego czasu. Jak każdy sport także wspinaczka wpływa na wydzielanie się endorfin, modelowanie sylwetki oraz budowanie mięśni. Wspinanie jest więc świetnym i ciekawym pomysłem na trening, po którym wzrasta poziom energii i siły na codzienne obowiązki. Dodatkowo ćwiczymy wyznaczanie sobie celów i dążenie do ich realizacji, co przekłada się później na pozostałe dziedziny życia. Wspinaczka daje ogromną satysfakcję z pokonania kolejnych szczebli i bycia coraz wyżej. Przekłada się to na większą pewność siebie i odważniejsze podejmowanie decyzji w codziennym życiu. Ponadto wspinaczka zrzesza wielu ludzi, pasjonatów tej formy aktywności fizycznej. Możemy być pewni, że ta aktywność wpłynie także na nasze życie w kontekście zawierania nowych przyjaźni i budowania relacji z innymi ludźmi. Jak widać, wspinaczka niesamowicie buduje człowieka na różnych płaszczyznach.
Chcesz nauczyć się podstaw wspinaczki? Pomyśl o szkoleniu z Climb2Change:
KURS SKAŁKOWY
kurs poleca Horyzont (na hasło "Horyzont" otrzymasz 10% zniżki)
Wspinaczka – co kupić, żeby móc trenować
Zaczynając wspinaczkę warto wybrać miejsce, gdzie będzie można liczyć na pomoc instruktorską. Jest to niezwykle ważne w kontekście bezpieczeństwa, ale też wyrabiania dobrych praktyk uprawiania tego sportu. Pod okiem doświadczonych osób będziemy mogli także nauczyć się podstaw dotyczących dobierania odpowiedniego sprzętu. W dedykowanych wspinaczce miejscach wypożyczymy cały niezbędny sprzęt i akcesoria. Dzięki temu będziemy mieli wiedzę na temat rozmiaru, a także na co zwrócić uwagę gdy sami podejmiemy decyzję o kompletowaniu swojego ekwipunku wspinaczkowego.
Jeżeli jesteś już po zajęciach ze wspinaczki i wiesz, że chcesz się w tej dziedzinie rozwijać, to czas na kupienie butów wspinaczkowych. Wybór odpowiednich butów zależy od stopnia zaawansowania we wspinaniu, a także rodzaju i techniki uprawianej wspinaczki. Po pierwszych zajęciach z instruktorem będziesz miał ogląd na to, czego potrzebujesz. Na tym etapie możesz również zainwestować w magnezję, czyli preparat wchłaniający wilgoć z pocących się dłoni. Dopóki wspinamy się na ściance potrzebny sprzęt (uprząż, ew. przyrządy asekuracyjne) wypożycza się z reguły na miejscu.
W kolejnych etapach przygody ze wspinaczką - w skałkach - niezbędny będzie natomiast kask wspinaczkowy oraz uprząż. Dodatkowo trzeba będzie już pomyśleć o zakupie liny asekuracyjnej do wspinaczki, karabinka osobistego (HMS) oraz przyrządu do asekuracji i zjazdów, z czasem też przyjdzie pora na większą ilość pętli, karabinków i ekspresów. Nie musimy kupować od razu wszystkiego, zakupy można rozłożyć na etapy, a część wyposażenia nierzadko można wypożyczyć w klubie wspinaczkowym czy po prostu od przyjaciół.
W jakim wieku rozpocząć trening wspinaczkowy dla początkujących
Choć wspinaczka nie należy do najłatwiejszych sportów, można rozpocząć ją w niemal każdym wieku. Trening wspinaczkowy dla początkujących może zacząć nawet kilkuletnie dziecko. Będzie mogło w ciekawy i wciągający sposób rozładować nadmiar energii oraz rozwinąć się pod względem fizycznym. Jedynym warunkiem jest oczywiście odpowiednia opieka, asekuracja i instruktaż.
Wspinanie od najmłodszych lat pozytywnie wpłynie także na kształtujące się cechy charakteru pociechy. Wypracuje w sobie wyznaczanie celów, wytrwałość w dążeniu do ich realizacji oraz radzenie sobie z trudnościami. Wspinaczka dodatkowo stanowić będzie dla dziecka niesamowitą, bardzo ciekawą przygodę. Wspinanie możliwe jest również w starszym wieku, o ile na co dzień jest się aktywnym fizycznie. Wcześniejsze regularne uprawianie sportu jest kluczowe, aby nie doznać kontuzji lub zniechęcić się ze względu na trudności i brak efektów. Początki dla każdego są trudne, również dla osób wysportowanych może okazać się lekcją pokory. Trzeba pamiętać, że oprócz siły i gibkości, wspinaczka wymaga strategicznego myślenia oraz wytrwałości.
CZYTAJ TAKŻE:
Podstawowe ćwiczenia treningu siłowego wspinacza
Dbanie o kondycję fizyczną, regularne rozciąganie oraz trening siłowy to niezwykle istotne elementy, które pozwolą uniknąć kontuzji oraz stopniowo rozwijać umiejętności wspinaczkowe. Wykonywanie odpowiednich ćwiczeń wpływa na szybsze postępy oraz zwiększenie efektywności podczas wspinania na ściankę czy skałki. Wspinanie górskie zdecydowanie wymaga regularnych, dobrze ułożonych treningów, zwłaszcza między sezonami spędzonymi w górach. Odpowiednie przygotowanie siłowe do wyprawy jest niezbędne aby unikać kontuzji oraz bez kondycyjnego problemu dotrzeć do wyznaczonego miejsca. Poniżej kilka prostych ćwiczeń, które warto włączyć do codziennej aktywności, aby wypracować mięśnie pomocne podczas wspinaczki.
Wypracowane mięśnie nóg są podstawą efektywnego wspinania. Ćwiczenie tych partii zapewnią przysiady, które dodatkowo wzmocnią mięśnie pleców oraz brzucha. Ponadto ich wykonywanie wpływa na poprawną pracę stawów oraz poczucie równowagi.
Drugim polecanym ćwiczeniem jest martwy ciąg polegający na podnoszeniu sztangi z podłogi aż do postawy wyprostowanej. Mięśnie pleców i ramion można trenować poprzez podciąganie się na drążku, choć ćwiczenie to angażuje również mięśnie brzucha, klatki piersiowej oraz nóg. Jeżeli ćwiczenie jest zbyt trudne, najlepiej rozpocząć od nauki zwisu i stopniowo przechodzić do prób podciągnięcia się. Kolejne ćwiczenie, pompki, angażuje mięśnie klatki piersiowej, ramion i grzbietu. Niesamowite efekty przynosi ćwiczenie deski (tzw. plank) wpływającej na pracę mięśni brzucha, pleców, ramion i nóg.
Oczywiście powyższe ćwiczenia stanowią jedynie cząstkę możliwości, trening może być o wiele bardziej rozbudowany i działający również na inne mięśnie ciała.
Wspinaczka górska – co jest potrzebne do wspinania w terenie
Wspinaczkę górską najlepiej zacząć od kursu taternickiego - najpierw letniego, a następnie zimowego. Pozwala on zdobyć niezbędną wiedzę o wspinaniu w terenie oraz potrzebnym sprzęcie, a także zdobywać pierwsze doświadczenia w górach pod okiem specjalistów. Skompletowany wcześniej na wspinaczkę skałkową sprzęt w większości można wykorzystać również tutaj. Wraz z nabywaną wiedzą i doświadczeniem zmieniają się potrzeby sprzętowe, poznaje się swoje preferencje, w związku z czym jest to dobry moment na ponowny wybór butów wspinaczkowych z przeznaczeniem górskim. Jeśli myślisz o wspinaczce zimą - sprzęt uzupełnij o czekan oraz odpowiednie raki wspinaczkowe. Gdy rozwiniesz skrzydła we wspinaczce zimowej, dojdą do nich odpowiednie śruby lodowe i sprzęt lawinowy. Stosowne umiejętności w posługiwaniu się zimowym ekwipunkiem wspinaczkowym zdobędziesz na wspomnianym kursie lub specjalistycznym szkoleniu - takie podstawowe kursy zimowe często organizują różne organizacje i kluby, a także TOPR.
Co to jest himalaizm, czyli podstawowa wiedza (zanim zaczniesz)
Gdy po sprawdzeniu się podczas wspinaczki ściankowej, skałkowej i górskiej w naszych Tatrach wciąż będziesz mieć niedosyt wrażeń i apetyt na więcej, możesz pomyśleć o najbardziej ekstremalnej formie wspinaczki, czyli wyprawach wysokogórskich (wysokościowych) w Góry Najwyższe - Himalaje i Karakorum, także w Andy, Pamir czy Kaukaz. Tu konieczne jest jednak przebycie wcześniej długiej i żmudnej, ale jakże satysfakcjonującej drogi uczenia się wspinaczki w różnych warunkach oraz reagowania w trudnych sytuacjach. Doświadczenie zdobyte w niższych górach podczas takiej wyprawy wysokogórskiej może okazać się niezbędne do przetrwania. Musisz pamiętać, że warunki panujące w Górach Najwyższych są diametralnie inne od tych, w których żyjemy na co dzień. Mianem rejonów wysokogórskich określa się już tereny położone powyżej 2 500 m n.p.m., zaś najwyższe szczyty Himalajów, Andów czy Kaukazu to ponad 8 000 m n.p.m. - dochodzą więc tutaj dodatkowe utrudnienia w postaci bardzo niskich temperatur, śniegu, oblodzenia, silnego wiatru, niskiego ciśnienia i intensywnego promieniowania słonecznego. Wymienione czynniki mogą prowadzić do hipotermii, odmrożeń oraz choroby wysokościowej związanej z niedociśnieniem i niedotlenieniem, które to choroby są realnym zagrożeniem podczas wyprawy.
Wspinaczka wysokogórska zobowiązuje do sprawnego posługiwania się specjalistycznym sprzętem. Powyżej 2 500 m n.p.m. nie ma możliwości nauki podstawowych umiejętności, takich jak chodzenie w rakach czy wiązanie uprzęży. W sprzęcie i asekuracji doświadczenie musimy zdobyć wcześniej, powinniśmy też skompletować ekwipunek dopasowany do naszych osobistych preferencji oraz oczywiście do warunków panujących w miejscu, w którym zamierzamy się wspinać.
